IFFR 2021: Festivalverslag #6

Terwijl heel Nederland in een wit doek is veranderd, denkt festivaltijger Anton Damen aan de laatste dag van IFFR 2021. En aan de vraag of de toekomst van het filmfestival off- of online is.

Het zit al in de titel besloten: 'Rotterdam' is meer dan een lokaal 010-gebeuren en een blik over de grenzen. Een bezoek aan het filmfestival is per definitie de veiligste en goedkoopste reis om de wereld die er is. Avontuurlijk ook, wat tegelijkertijd betekent dat je nooit van tevoren weet of de reisbestemming zal bekoren of niet. Een coronaproof-festival betekent ook dat de makers, die normaliter vanuit alle hoeken van de wereld naar Rotterdam worden gevlogen, dit keer vanuit hun eigen huis- of werkkamer op bezoek kwamen. En dat is met het oog op de best kolossale CO2-footprint van een groot festival misschien iets wat helemaal niet zo betreurenswaardig is, maar juist iets om erin te houden.

Mijn eerste tussenstop was het nachtelijke Tunesië van Tiger Award-kandidaat BLACK MEDUSA. Beslist niet gesponsord door de VVV van Tunis, want dit debuut houdt het midden tussen A GIRL WALKS HOME AT NIGHT dat een paar jaar geleden een hit was op IFFR en de film die nu het nodige stof doet opwaaien, PROMISING YOUNG WOMAN, maar dan zonder de originaliteit of urgentie. Het is een film die je een beetje laat verdwalen, omdat de makers de kijker bewust niet de weg willen wijzen. Ach, op zijn minst gunt de schurende thriller je een totaal ander beeld op een hoek van de wereld dan je van tevoren had, en dat is ook iets.

De surprisefilm, voor de gelegenheid van de traditionele vrijdagavond naar de zaterdagmiddag gebonjourd, is een geval waarbij je als filmkijker totaal bent overgeleverd aan de grillen van de reisleider. Dit jaar bleek de verrassingsfilm er eentje uit de categorie aangename verrassingen: GAGARINE. De locatie is eentje waar je als dagjesmens in Parijs van je levensdagen geen voet zult zetten: de overtreffende trap van een Bijlmercomplex in de banlieue, dat op instorten en opblazen staat. Geen setting waar je een optimistisch, ontroerend en origineel verhaal verwacht, maar dat ís GAGARINE dus wel. Van een verrassingsfilm moet je niet te veel verklappen -de film gaat ook nog later gewoon in Nederland uit)- maar dit is er eentje waar je blind een kaartje voor kunt boeken.

De reis-om-de-wereld-in-een-dag eindigde op het Indiase Tamil-platteland, op het droge, dorre akkertje van THE LAST FARMER. Daarin doet een krasse knar net als de andere dorpelingen kalmpjes zijn eigen ding, totdat hij zich gedwee door een incompetente politieagent laat afvoeren naar de stad voor een niet-gepleegde misdaad. Ondanks het onrecht valt er geen onvertogen woord of gebaar, de ouwe boer legt zich bij zijn lot neer en maakt zich alleen maar zorgen wie er nu voor zijn ingezaaide zaden en koeien moet zorgen. Dat deze bijna tweeënhalfuur durende vertelling op nummer twee prijkt van de publieksfavorieten zegt ook wat van de avontuurlijke inborst en de reislust van de IFFR-ganger.

Aan het eind van de rit blijken de drie totaal verschillende films drie eigen(wijze) sprookjes. Daar ben je als mens gelukkig nooit te oud voor. Dus als dit festival naar meer smaakte; er is in juni een zomerse sequel. Of we in juni weer als vanouds allemaal gezellig met elkaar in een Rotterdamse zaal zitten, is te hopen. Maar ook dat IFFR in dat geval het programma tegelijkertijd online aanbiedt. Wat dat is gewoon het beste van twee werelden.