A History of Violence

Monsters bestaan niet, zo maakt Tom Stall zijn dochtertje wijs aan het begin van 'A History of Violence'. Zelf is hij er van overtuigd dat als je iets lang genoeg ontkent, je er na verloop van tijd zelf in gaat geloven - de waarheid, die maak je zelf. Naar dit motto leeft het door Viggo Mortensen gespeelde personage al jaren. Door een gewelddadige gebeurtenis wordt hij echter tegen wil en dank geconfronteerd met zijn verleden, en daarmee met de leugen waarmee hij al twintig jaar leeft.

In de nieuwste film van de Canadese regisseur David Cronenberg speelt Mortensen een zachtaardige, aimabele inwoner van een rustig Amerikaans stadje. Vader van twee kinderen, liefhebbende echtgenoot en gerespecteerd eigenaar van een café. Wanneer hij op een dag oog in oog komt te staan met zijn verborgen verleden, kunnen verregaande gevolgen voor hemzelf en zijn omgeving niet uitblijven. De waarheid haalt Tom Stall in en komt als een vleesgeworden monster aan de oppervlakte.

Voor David Cronenberg is het ingekerfde, niet-te-ontkennen verleden bekend terrein. Zo perst een vrouw in 'The Brood' (1979) opgekropte frustraties letterlijk uit haar lijf als baby's. Ze baart gevoelens van wraak en vergelding, die als duivels gebroed haar vijanden te lijf gaat. In 'Videodrome' (1983) krijgt ook James Woods te maken met extreme vormen van lichamelijke transformaties. Met de monsterlijke, lichamelijke afwijkingen die deze personages ondergaan, maakt Cronenberg duidelijk dat je psychologische conflicten niet moet verbergen of ontkennen, maar onder ogen moet komen.

In 'A History of Violence' houdt de psychologische transformatie van het personage Tom Stall niet alleen zichzelf en zijn gezin een spiegel voor, maar leidt dit tevens tot een besef van de relativiteit van de Amerikaanse droom. Misschien bestaat het Grote Geluk alleen bij de gratie van ontkenning en idealisering, zo filosofeert Cronenberg. Misschien is het leven wel meer verteerbaar met je ogen wagenwijd dicht.

Cronenberg brengt op een ingetogen, eenduidige wijze de tegenstelling tussen verbeelding en realiteit, en die tussen wat is aangeboren en wat is aangeleerd naar voren in 'A History of Violence'. Met het harde en rauw in beeld gebrachte geweld leest hij ons de les dat je niet kunt ontsnappen aan je eigen wil en lichaam door het te ontkennen of te idealiseren. Tom Stalls zoon, sterk gespeeld door de debuterende Ashton Holmes, weet het beter dan zijn vader: monsters bestaan wel, maar ze zijn bang voor het licht.