Indigenes

Een substantieel deel van het Franse leger bestond in de Tweede Wereldoorlog uit Noord-Afrikaanse troepen. Vooral na de nederlaag van mei 1940 lieten vele tienduizenden hardwerkende soldaten hun volk en vaderland achter om voor Europa tegen de nazi's te vechten. Met een totaal van 233.000 strijdkrachten vormden Marokkanen, Algerijnen en Tunesiërs daarmee het leeuwendeel van de Franse oorlogsmacht. Aan de 70.000 indigènes (inlanders) die sneuvelden, is deze indrukwekkende film gewijd.

De symboliek is onmiskenbaar als in de openingsbeelden de van bovenaf in zwart-wit gefilmde landschappen weer kleur krijgen: de deelname van de Noord-Afrikaanse troepen aan het Franse leger is een vergeten hoofdstuk, dat nodig geopend en ingekleurd moet worden. Regisseur Bouchareb stipt echter nog een belangrijk punt aan: het stopzetten van de uitkeringen en pensioenen van de oud-soldaten. In 1959 besloot de Franse regering namelijk geen cent meer uit te betalen aan soldaten uit de onafhankelijke koloniën Marokko, Algerije en Tunesië. Dat onrecht was voor regisseur Bouchareb een belangrijke beweegreden om de film te maken. En met succes, want na het zien van INDIGÈNES heeft premier Chirac aangegeven de pensioenen van de oud-soldaten alsnog te willen uitbetalen.

De film geeft een helder, soms confronterend inzicht in de machinaties van de oorlog die Frankrijk uitvocht tegen nazi-Duitsland. Nadat Frankrijk in mei 1940 grote verliezen had geleden en het leger tot een nietszeggende eenheid werd gereduceerd, besloot het op grote schaal jongens en mannen uit de Noord-Afrikaanse koloniën te ronselen. Gekleed in gestreepte wollen uniformen en aan de voeten slechts sandalen trokken die onder leiding van hun blanke Franse officiers ten strijde, soms alleen gewapend met messen en in de bergen vergezeld van muilezels om hun eten, wapens en lijken mee te dragen. Zowel tijdens als na de oorlog genoten de soldaten nooit dezelfde rechten als hun Franse broeders.

INDIGÈNES is het verhaal van vijf soldaten die na hun vrijwillige rekrutering in 1943 gedurende een lang en bloederig jaar vanuit de verzamelplek in Italië via de Franse Provence en Rhônevallei naar de Vogezen trekken. Onderweg vechten ze als broeders zij aan zij in naam van Frankrijk, maar ze verschillen onderling sterk in karakter, opvattingen en achtergrond. Op meerdere fronten knettert het. Als Noord-Afrikanen moeten ze bij hun meerderen continu strijd leveren voor hun maaltijden en verlofdagen en onderling botst hun uiteenlopende houding ten opzichte van Frankrijk en hun blanke officieren.

Naast een degelijk geschreven en goed geproduceerde vertelling van de Noord-Afrikaanse deelname aan het Franse leger is INDIGÈNES ook een terechte bijstelling van het onvolledige beeld dat velen hebben van de enorme offers die Marokkanen, Algerijnen en Tunesiërs hebben gebracht voor de stabiliteit van Europa. Als deze film daarvoor begrip kweekt en voor elkaar krijgt dat de nog levende oud-soldaten hun uitkeringen en pensioenen alsnog ontvangen, is dat een staande ovatie waard. In Cannes werden de vijf hoofdacteurs alvast gezamenlijk onderscheiden met de prijs voor beste mannelijke hoofdrol.