Interview Jan Doense

Aan de vooravond van de 22ste editie van het Amsterdam Fantastic Film Festival (AFFF) sprak The Cult Corner met festivaldirecteur Jan Doense.

Nog heel even en dan gaat het 22ste AFFF van start. Ben je tevreden over het uiteindelijke programma?

Ja, we hebben een sterk, divers programma samen weten te stellen met naast het hoofdprogramma een aantal interessante vertoningen voor een divers publiek.

Kun je iets meer vertellen over de verschillende programma's van het festival?

Al sinds oudsher, toen het festival nog Weekend of Terror heette, bestaat de basisprogrammering uit een hoofdprogramma, een themaprogramma en een retrospectief. In het hoofdprogramma zijn dit jaar zo'n veertig lange speelfilms te zien die hun Nederlandse première beleven. Het themaprogramma heet Stranger than Fiction en gaat over de zogenaamde mockumentary: films die worden gepresenteerd als documentaires, maar in werkelijkheid fictie zijn. Het retrospectief is van filmmaker en producent Roger Corman.

Waarom worden er van deze koning van de B-film eigenlijk slechts drie films vertoond?

Het retrospectief is dit jaar inderdaad kleiner dan voorgaande jaren. Het wordt voor ons namelijk steeds moeilijker om aan echt oude films op 35mm te komen, terwijl een retrospectief traditiegetrouw juist weinig bezoekers trekt. Daarnaast is het sinds de opkomst van de dvd gemakkelijk geworden om zelf aan oudere films te komen.

Met dit jaar een speciaal jeugdprogramma, veel korte films en animatiefilms spreekt het AFFF een steeds bredere doelgroep aan. Hoe ver ga je om bezoekers te trekken?

We willen natuurlijk niet botweg een hele stapel films in het hoofdprogramma smijten en we doen ons best om sommige films heel specifiek onder de aandacht brengen. Dat betekent niet dat we onze programmering eindeloos uit zullen gaan breiden, maar we willen uiteraard wel een zo groot mogelijk bezoekersaantal om ook volgend jaar weer een AFFF te kunnen organiseren. Uiteindelijk willen we groeien naar zo'n 25.000 bezoekers, zodat we echt meetellen als fantastisch filmfestival naast bijvoorbeeld dat van Brussel met jaarlijks zo'n 60.000 bezoekers.

Je hebt zelf de filmacademie van Amsterdam en New York doorlopen, en bent maker van een aantal (korte) films, waaronder R.I.P. met Huub van der Lubbe en Manouk van der Meulen. Wordt het al tijd voor een Jan Doense retrospectief?

Nou, ik ben niet de enige die bepaalt wat er op het AFFF draait, en aangezien mijn eerste lange speelfilm nog op zich laat wachten, sluit ik niet uit dat er ooit een aantal in een programmering van korte films zullen worden vertoond.

Kriebelt het wel eens om een fantastisch filmfestival internationaal op poten te zetten in bijvoorbeeld New York?

Dat lijkt ons inderdaad geweldig, maar het is moeilijk te realiseren. We gaan wel eind van dit jaar voor de derde keer een Best of AFFF organiseren op Curaçao, dus we hebben overzees al voet aan wal. Met de door Jan Verheyen en mij georganiseerde Nacht van de Wansmaak zijn we zelfs al in Zweden en Korea geweest, waar dat concept direct aansloeg. Ook wat betreft de filmrechten is dat makkelijker rond te krijgen en is daarmee een prima exportproduct.

Hoe selecteer je eigenlijk de kandidaten voor de Lifetime Achievement Award?

Roger Corman wilden we altijd al. Die man is echt een key-figure die heel veel heeft betekend voor het genre. Natuurlijk is niet iedereen even geschikt voor die award, want de persoon in kwestie moet voor het grote publiek een niet al te grote onbekende zijn. Vorig jaar was de Spaanse horroracteur Paul Naschy wat dat betreft op het randje. We willen met die prijs namelijk ook graag veel publiciteit en dat is in het geval van Roger Corman geen probleem, want iedereen kent Corman.

Wie staan er zoal bovenaan je lijstje voor een toekomstige Lifetime Achievement Award?

Als het aan mij ligt John Carpenter, Roman Polanski, John Boorman of Nicolas Roeg. Op Carpenter na allemaal filmmakers die slechts een of twee echte genrefilms hebben gemaakt, maar dan wel films die sterk bepalend zijn geweest voor het hele genre.

Je vertelde dat de selectie van films voor jou vooral bestaat uit het bezoeken van veel festivals. Waarop selecteer je dan?

Samen met Roel Haanen en Mark van den Tempel houden we zoveel mogelijk trends in de gaten en ploegen we door enorme stapels films heen. Dit jaar zaten daar verbazingwekkend veel goede films tussen, zodat we onderling weinig discussie hadden.

Welke films kwamen direct bovendrijven, en zijn daarmee dé aanraders van deze editie?

Voor mij persoonlijk zijn dat NEXT DOOR, ROOST en SEPTEMBER TAPES. Die laatste zit in het Stranger than Fiction programma en is een akelig realistische pseudo-documentaire waarin de makers op zoek gaan naar Osama bin Laden in Afghanistan. Het Amerikaanse Ministerie van Defensie nam na terugkomst van de filmcrew ruim dertien uur filmmateriaal in beslag: dat is ook horror!

En de verrassingsfilm, wordt dat de klapper van het festival?

Ik wil er wel over kwijt dat de liefhebbers van May uit 2002 nu eindelijk kunnen bepalen of Lucky McKee daarmee een toevalstreffer scoorde, of dat 'ie echt wat in zijn mars heeft.

Ronald Simons (Amsterdam, april 2006).

Copyright picture: Mike Harris.