Ben Stiller & James Gandolfini

De Berlinale is sinds jaar en dag opgedeeld in zeven programma-onderdelen, alle met hun eigen programmeurs, zalen en catalogi. Naast het belangrijkste onderdeel Competitie zijn er Forum en Panorama voor eigenzinnige films, debuten en beloftes, en daarnaast is er een speciaal programma met nieuwe Duitse films, korte films, eentje met kinderfilms en het retrospectief, dat dit jaar een overzicht is van werk van actrice Hanna Schygulla en een selectie uit de afgelopen zestig jaar Berlinale. Vandaag stond er een dag met competitiefilms op het programma. Te beginnen met GREENBERG van Noah Baumbach. Na twee weinig succesvolle, maar ijzersterke speelfilms THE SQUID AND THE WHALE en MARGOT AT THE WEDDING is regisseur Baumbach gelukkig niet van stijl of aanpak veranderd. Ook GREENBERG is een realistisch familieportret van een stel niet bijster goed functionerende mensen in hun alledaagse omstandigheden. 

Opvallend aan GREENBERG is de casting van Ben Stiller als neuroticus. Dat is niets nieuws, want die rol speelde hij vaker, maar nooit op deze manier: Stillers personage is namelijk een echte neuroticus. Een onaangename man zonder humor. Zo eentje die drie klachtbrieven aan klantenservices per dag stuurt en explodeert als hem iets niet zint. GREENBERG is een mainstream mumblecore film met een grote Hollywoodster, maar zonder slapstick of flauwe grapjes. Op de persconferentie vertelde Stiller dat hij deze film niet als een soort anti-Hollywood stategie heeft gedaan, maar omdat hij het script zo goed vond. Dat antwoord hoorden we deze week wel vaker, maar in dit geval zit er vast wel wat waarheid in. Baumbach schreef het script samen met zijn partner Jennifer Jason Leigh die de film ook mede-produceert en een kleine rol heeft als de ex van Stiller. Echte uitschieter is actrice Greta Gerwig die een realistisch meisje neerzet dat altijd andermans behoeftes voor haar eigen plaatst. Haar constante hang naar bevestiging is ontroerend, net als de rol van Rhys Ifans als de sullige schoolvriend van Stiller. Zonder twijfel binnenkort te zien in een beperkt aantal arthousetheaters.

WELCOME TO THE RILEYS gaat ook over disfunctionele mensen. Dit speelfilmdebuut van Jake Scott over een oudere man die zich ontfermt over een zestienjarige erotische danseres en prostituee leunt echter veel sterker op cliché's en verrast nauwelijks. Wel met een goed gecaste rol van James Gandolfini als teleurgestelde echtgenoot in een uitgeblust huwelijk, maar de regisseur neemt bijna twee uren om dit simpele, weinig originele verhaal te vertellen. WELCOME TO THE RILEYS legt zijn kaarten al snel open op tafel en weet nergens te verrassen. De repetitieve score gaat op den duur zelfs echt op de zenuwen werken al is de visuele stijl prettig. Dat leerde regisseur Scott als videoclipmaker voor onder andere R.E.M., U2, Radiohead en Cypress Hill. TWILIGHT-tienerster Kristen Stewart doet haar best als de jonge danseres, maar echt sprankelend weet zij haar rol niet te maken. Kans op een release in ons land lijkt klein. De focus licht te zwaar op het oudere echtpaar, waardoor de film moeilijk in de markt zal kunnen worden gebracht.