Sterren, teleurstellingen & applaus

De conclusie van deze 59ste editie van de Berlinale moet zijn dat de organisatie blij is, maar de critici ontevreden. Directeur Dieter Kosslick verklaarde op de een na laatste dag van het festival zeer verheugd te zijn met het record aantal verkochte kaartjes en met de enorme aandacht in internationale media door de komst van sterren als Kate Winslet, Keira Knightley, Demi Moore, Michelle Pfeiffer, Renee Zellweger, Gael Garcia Bernal, Steve Martin, Keanu Reeves en Steve Buscemi. Ook filmmakers lieten hun gezicht zien op de premières en persconferenties, waaronder Claude Chabrol, Manoel de Oliveira, Stephen Frears, Lukas Moodysson, Stephen Daldry, Tom Tykwer, François Ozon en Gus van Sant. De verzamelde pers klaagde dit jaar echter al vanaf de tweede dag over het gebrek aan sterke competitiefilms. Dat gejammer hoor je op vrijwel ieder filmfestival, maar eerlijk gezegd was de competitie dit jaar echt aan de slappe kant.

Katalin Varga

Het is zo'n jaar waarin de prijzen waarschijnlijk netjes worden verdeeld over een paar redelijk goede films, waarvan er geen enkele boven alle anderen uitstijgt. The Cult Corner genoot vooral van de dark horse uit de competitie, Katalin Varga, een grimmige rape-revenge thriller in de mysterieuze bossen en bergen van Roemenië. Gemaakt op een zeer laag budget door debutant Peter Strickland en daarmee verre van een gedoodverfde winnaar. Het Nederlands Filmmuseum heeft de distributierechten verworven, zodat een Nederlands filmdoek gelukkig is gegarandeerd. The Cult Corner zal te zijner tijd een interview met filmmaker Peter Strickland en hoofdrolspeelster Hilda Péter publiceren. Alhoewel het festival met Tilda Swinton wel een eigengereide juryvoorzitter heeft, zal Katalin Varga het waarschijnlijk niet gaan redden. De drie grote kanshebbers zijn dit jaar Gigante, London River en The Messenger.

The Electric Mist

De filmmarkt van producenten en distributeurs heeft tegen de verwachting in toch nog goede deals gezien. Opvallend was dat kleinere of onafhankelijke producties zonder klinkende namen het moeilijk hebben. In financieel onzekere tijden wil ook de filmindustrie namelijk geen gokjes wagen. En zelfs de casting van Hollywood-sterren is niet altijd meer voldoende. Zie bijvoorbeeld het lot van competitiefilm In The Electric Mist met Tommy Lee Jones, John Goodman en Peter Sarsgaard. Die mag in Berlijn dan wel in het hoofdprogramma draaien, maar in de Verenigde Staten ging deze nieuwe film van Bertrand Tavernier gewoon straight-to-DVD. Toen Demi Moore werd gevraagd waarom ze voor een kleine productie als Happy Tears koos, antwoordde ze plichtmatig dat ze het script zo goed vond, maar waarschijnlijk was ze vooral blij dat ze werk had. Het aantal gemaakte én uitgebrachte films zakt behoorlijk in Hollywood, met de dramafilm als grootste slachtoffer. Happy Tears hoofdrolspeelster Parker Posey reageerde korzelig: "All Hollywood movies are nowadays hero and villain-stories."

Members of the Funeral

Om in deze barre tijden nog optimistisch te blijven, moet je gewoon naar een filmfestival als de Berlinale gaan. Het is hartverwarmend om te zien hoe vol de zalen zitten, hoe enthousiast de Q&A's worden bezocht en hoe deze stad bijna overloopt van de filmliefde. Zo werd het Zuid-Koreaanse debuut Members of the Funeral van BaekSeung-Bin door honderden mensen bezocht. Hun waardering liet het publiek na de voorstelling blijken door een minutenlang, hartstochtelijk applaus. En tijdens de Q & A van Calimucho, een film van Eugenie Jansen over het wel en wee van een echt bestaande Nederlandse circusfamilie, was de eerste vraag van een Duitse toeschouwer aan de programmeur: "Waarom draait deze film niet in de competitie?". De waardering die de man hiermee voor Calimucho uitsprak, werd beantwoord met een daverend applaus. Regisseur Jansen en de twee hoofdrolspelers bloosden ervan.