Inglourious Basterds

Jatwerk volgens de criticasters, een cinefiele ode volgens de fans. Iedere film van Quentin Tarantino staat bol van de citaten, verwijzingen en knipogen naar zijn persoonlijke lievelingsfilms. Van de cinema van Jean-Luc Godard en John Woo in RESERVOIR DOGS tot blaxploitation films zoals COFFY en FOXY BROWN in JACKIE BROWN tot de kung fu pulp in KILL BILL 1 & 2; Tarantino bezaait zijn films met dialogen en personages die lijken te zijn overgeschreven en weggelopen uit genrefilms uit met name de jaren zeventig. Uit duizenden herkenbaar zijn verder de lang uitgesponnen scènes en soundtracks vol bestaande liedjes die zijn werk een prettige, onverwachte dynamiek weet te geven. Zijn gedegen filmkennis, oog voor detail, goede castingkeuzes en zijn voorliefde voor een rijk productiedesign maakt het af en zo levert Tarantino de ene publieksfavoriet na de ander af. Ook INGLOURIOUS BASTERDS, zijn zevende, volgt dit vaste recept met dit keer volop verwijzingen naar Italiaanse B-oorlogsfilms en Duitse cinema uit de jaren veertig.

Alhoewel de bewust verkeerd gespelde titel verwijst naar de Italiaanse B-film QUEL MALEDETTO TRENO BLINDATO van Enzo G. Castellari uit 1978, een in de V.S. als INGLORIOUS BASTARDS uitgebrachte rip-off van THE DIRTY DOZEN, heeft Tarantino's nieuwste daar verder niet bijzonder veel gelijkenissen mee. Zijn film steunt op twee pijlers: luitenant Aldo Raine, een dik aangezette rol van Brad Pitt, rekruteert een stel Joods-Amerikaanse soldaten om in Frankrijk zoveel mogelijk nazi's te vermoorden en te scalperen. Ten tweede is INGLOURIOUS BASTERDS het verhaal van Shosanna Dreyfus (Mélanie Laurent), een Joodse onderduikster die ontsnapt uit de klauwen van de maniakale kolonel Hans Landa (Christoph Waltz, bekroond op het filmfestival van Cannes) om in Parijs onder een valse identiteit een bioscoop te runnen. Wanneer de nazi-top besluit haar bioscoop te gebruiken voor een première ziet zij haar kans schoon om wraak te nemen, niet wetende dat ook Aldo en zijn basterds dat van plan zijn.

Voor een film van ruim tweeëneenhalf uur bestaat INGLOURIOUS BASTERDS uit slechts weinig scènes. Tarantino heeft zijn film opgedeeld in vijf hoofdstukken, waarvan opvallend genoeg de meeste tijd wordt ingenomen door het verhaal van Shosanna en de planning van de dubbele aanslag op de bioscoop. Echt oorlogsgeweld is er nauwelijks. Brad Pitt en zijn botte soldatenbende zien we alleen in de eerste helft even moordend door het Franse land trekken, maar de film is geenszins een actierijk slachtveld geworden, dat de trailer en de reclamecampagne wel beloofden. Tarantino laat zijn personages praten, praten en nog eens praten. De uitleg over de betekenis van Madonna's Like a Virgin in RESERVOIR DOGS of John Travolta's bespiegeling op onze vaderlandse mayonaiseconsumptie in PULP FICTION zijn er niets bij. Om je bij de les te houden doorsnijdt Tarantino de lange dialoogscènes met korte, humoristische flashbacks en eindigen ze vaak met soms behoorlijk harde geweldsexplosies.

Dat INGLOURIOUS BASTERDS een geheel eigen versie van de geschiedschrijving presenteert, zoals de Italiaanse B-filmers uit de jaren zeventig en tachtig dat ook zo goed deden, blijkt vooral uit de opvoering van de personages Goebbels en Hitler. Beiden zeer dik aangezette en volstrekt van de pot gerukte mannen die geen ruimte voor twijfel overlaten wat betreft enige claim op waarheidgetrouwe representatie van feitelijke gebeurtenissen. Quentin Tarantino bewijst zeventien jaar na zijn overrompelende, maar nog wat hoekige debuut RESERVOIR DOGS dat hij de technische kant van het filmmaken compleet in de vingers heeft en tovert met enorm plezier deze smeuiige en compleet wansmakelijke oorlogsfilm tevoorschijn, die zo vol zit met verwijzingen naar de filmgeschiedenis -van de Italiaanse B-filmer Antonio Margheretti tot Leni Riefenstahl- dat je hoe dan ook opgewekt de zaal verlaat. Maar dat is dan misschien ook een beetje omdat die dekselse tweeëneenhalf uur er eindelijk opzitten, want ook wat betreft de lengte van zijn films weet de cinefielste regisseur van Hollywood nog steeds geen maat te houden.