Hugo

Wat ziet een filmliefhebber liever dan een met liefde gemaakte film over filmliefde? Zo'n film is HUGO. Het is alsof Martin Scorsese de opdracht kreeg om een film te maken die aan mensen die nog nooit van film gehoord hebben, uit te leggen waarom het zo'n fantastisch medium is. Hij zou volledig geslaagd zijn: na het kijken voel je je alsof je de cinema opnieuw ontdekt hebt.

De titelfiguur is een weesjongen die alleen woont in de verborgen ruimten in een Parijs' treinstation. Daar repareert hij stationsklokken. Niet voor geld, maar omdat kapotte machines hem verdrietig maken. Het zou zonde zijn teveel te verklappen over zijn precieze drijfveren: de kracht van HUGO ligt deels in het mysterie dat het langzaam maar zeker ontrafelt. Nu is de kans groot dat je de film steeds een paar stappen voor bent, maar dat is geen probleem: ook vragen waarop je het antwoord al kent, kunnen interessant zijn.

HUGO is Scorseses eerste familiefilm. Doorgaans wordt met 'familiefilm' bedoeld: een kinderfilm die voor hun ouders niet heel vervelend is om te zien. Scorsese mikt echter vol op alle leeftijden: geen moment in HUGO voelt als enkel voor kinderen of volwassenen. Grote thema's als het vinden van een levensdoel worden op toegankelijke wijze benaderd, maar nooit praat Scorsese neer op het jonge publiek. Misschien dat sommige jonge kijkers moeite zullen hebben met het wat lage tempo, maar de film bevat genoeg spektakel en komische momenten - zo bootst Sacha Baron Cohen verdienstelijk de fysieke stijl na van de grote stille komieken - om ook hen het grootste deel van de tijd aan het scherm geplakt te houden.

Het 3D-effect is tot dusver vaak een doorn in het vermoeide oog van de filmliefhebber. HUGO is de eerste film die werkelijk de moeite waard is om in 3D in de bioscoop te bekijken. Nooit zet Scorsese het effect goedkoop in door objecten op het publiek af te vuren, maar evenmin vergeet je dat je naar een 3D-film aan het kijken bent. De derde dimensie is voor het eerst een waardig onderdeel van de visuele stijl. Scorsese gebruikt het om het decor van de film, het Parijs van begin jaren dertig, nog magischer en spectaculairder te maken.

Nu heeft dat Parijs natuurlijk net zoveel met het echte Parijs te maken, als de omgeving van Disneys PINOCCHIO met het echte Italië. Het is de geïdealiseerde sprookjeswereld waarin de betere fantasiefilms zich afspelen. En hoewel er in HUGO niets gebeurt dat letterlijk onmogelijk is, ademt de film de sfeer van die films: een vleugje oude Disney, een vleugje Duits expressionisme, en een flinke dosis Méliès.

De kracht van een goede familiefilm is dat hij kinderen op volwassen wijze behandelt, en volwassenen zich kind laat voelen. Veel momenten in HUGO brengen je terug naar het moment waarop je, net als diverse personages in de film, voor het eerst de magie van de cinema ontdekte. Als de aftiteling loopt, weet je weer waarom je van dit medium houdt.