Das Leben der Anderen

Na vele internationale prijzen won DAS LEBEN DER ANDEREN afgelopen zondag in de categorie Beste Buitenlandse Film zelfs de Oscar. Het is een droomstart voor de 33-jarige, debuterende regisseur Florian Henckel von Donnersmarck, die met DAS LEBEN DER ANDEREN zijn zelfgeschreven verhaal verfilmt over de Stasi, de binnenlandse veiligheidsdienst van de voormalige DDR.

Oost-Duitsland, begin jaren tachtig. De Duitse Democratische Republiek is een communistische staat, strikt gescheiden van zijn grote, westerse broer de Bondsrepubliek Duitsland. Vanuit de hoofdstad Oost-Berlijn vormt de Stasi de ogen en oren van de DDR. Deze buitengewoon effectieve inlichtingendienst telt naast tienduizenden medewerkers meer dan driehonderdduizend informanten, zodat ruwweg een op de vijf mensen met de dienst meewerkt om vijanden van het socialisme op te sporen en monddood te maken. Vooral in creatieve kringen wordt iedere vorm van westers, subversief denken nauwlettend in de gaten gehouden.

In DAS LEBEN DER ANDEREN maken we kennis met de Stasiofficier Gerd Wiesler, een ware personificatie van het koude, bureaucratische systeem. Met zijn priemende oogjes en gekmakende stiptheid is Wiesler, gespeeld door Ulrich Mühe, bekend van Michael Hanekes BENNY'S VIDEO en FUNNY GAMES, de perfecte uitvoerder van het Stasibeleid. Een koelbloedig kruisverhoor of maandenlange afluisterpraktijken: hij doet het graag en goed. Maar als Wiesler zichzelf op de afluisterzaak van de bekende schrijver Georg Dreyman zet, gaat er onder dat sicherheitspantser toch warmte schuil en blijken er grenzen aan zijn slaafse trouwheid te zijn.

Schrijver Georg Dreyman, een mooie rol van Zwartboek-nazi Sebastian Koch, collaboreert met het Westen door in het geniep stukken te schrijven over het leven in de DDR. Als de Stasi over aanwijzingen beschikt dat hij zich met subversieve lieden inlaat, wordt zijn hele appartement voorzien van microfoons en camera's. Op de zolder van Dreymans appartementencomplex wordt Wiesler al afluisterend deelgenoot van het leven van de schrijver. Beetje bij beetje begint hij te sympathiseren met Dreyman en diens vriendin Christa-Maria.

Debuterend speelfilmregisseur Henckel von Donnersmarck schetst een uiterst geloofwaardig beeld van de paranoia ten tijde van het IJzeren Gordijn, toen iedereen voortdurend over zijn schouders keek. Niet eerder is over dit pijnlijke, maar nog zeer recente onderwerp uit onze Europese geschiedenis een speelfilm gemaakt die mondiaal werd gedistribueerd. DAS LEBEN DER ANDEREN neemt zijn tijd, maar is een op alle vlakken nagenoeg perfect uitgevoerde speelfilm over een belangrijk onderwerp dat het verdient om verbeeld te worden.