Tournee

Waar hoor je vandaag de dag in het legale circuit nog klinkende bühnenamen als Mimi Le Meaux, Kitten on the Keys, Dirty Martini, Evie Lovelle en Roky Roulette? Juist, in het echt bestaande theaterwereldje van de neo-burleske. In deze opvolger van de pikante burleske shows uit lang vervlogen tijden ligt de nadruk ondertussen meer op lichte humor dan op de grove grap en meer op de tease dan op de strip. Sinds de hernieuwde opleving van neo-burleske midden jaren negentig is dit genre met name in de Verenigde Staten zijn lage culturele status wat te boven gekomen en uitgegroeid tot een geaccepteerde show met korte optredens van vrouwelijke artiesten waaronder moderne dans, humoristische sketches, pianoliedjes en de klassieke striptease. De Franse acteur en regisseur Mathieu Amalric zag er een speelfilm in, schreef een scenario over een zakelijk afgebrande manager die met een stel Amerikaanse burleske danseressen door Frankrijk toert en won er in Cannes zowel de regisseursprijs als de FIPRESCI Award van de internationale filmkritiek mee.

De onderscheiding in Cannes vormt een bekroning op de enorme vlucht die de carrière van Amalric de laatste jaren heeft genomen. Vanaf begin jaren negentig speelt hij in de ene film na de andere onder regisseurs als André Téchiné, Arnaud Desplechin, Steven Spielberg, Sofia Coppola en Luc Besson. Internationale bekendheid krijgt Amalric als hij in 2008 een van de slechteriken speelt in de James Bondfilm QUANTUM OF SOLACE. Ook regisseerde hij al enkele korte films en TOURNÉE is nu zijn tweede lange speelfilm. Het was niet de bedoeling dat Amalric zelf de rol van tourmanager van de burleske groep zou spelen, maar toen er drie weken voor aanvang van de opnames nog geen acteur was gekozen, nam hij de rol zelf op zich. Achteraf een goede beslissing, want met zijn zenuwachtig-energieke spel en even beminnelijke als onbetrouwbare hondenblik is hij perfect als uitgebluste manager die alle resterende wilskracht en optimisme nodig heeft om zichzelf door de tournee te slepen.

TOURNÉE begint in Le Havre en zal moeten eindigen in een prachtig theater in Parijs. Met die belofte heeft Joachim Zand (Mathieu Amalric) zijn groep extravagante veertigplussers tenminste bij elkaar weten te krijgen. Maar het ziet er in de eerste scènes al niet naar uit dat het een glorieuze rondreis door Frankrijk zal worden met de Moulin Rouge als eindpunt. Al voor hun eerste optreden is Zand kettingrokend en hevig gesticulerend aan het bellen om de boekingen te checken en problemen op te lossen. En die zijn er genoeg. Zalen worden afgeboekt, de meiden krijgen ruzie en het lukt hem maar niet om genoeg geld los te krijgen. Het blijft in het midden wat er zich precies heeft afgespeeld in het verleden van Joachim Zand, maar dat het niet fraai was, staat buiten kijf. Iedereen die hij op tournee in de shabby hotels en armetierige zaaltjes tegenkomt uit zijn oude leven wijst en schopt hem de deur.

Zijn meiden zal dat overigens worst wezen, want zij doen avond na avond hun best om weergaloze optredens neer te zetten, waarvan er in TOURNÉE vele zitten. De levensechte portrettering van de meeste van hen blijkt geen toeval, aangezien Amalric voor zijn film enkele echte burleske danseressen heeft gestrikt, die onder de eerder genoemde namen als Mimi Le Meaux, Evie Lovelle en Dirty Martini ook in het dagelijkse leven op de bühne staan. Hun beperkte acteertalent wordt door de snelle montage en schokkerige handheld camera redelijk verbloemt, al vallen ze in de wat langer uitgesponnen dialoogscènes wel degelijk door de mand. Een groter probleem van TOURNÉE is de herhaling in het tonen van teveel optredens en de naar het einde toe verloren balans tussen het leven van de manager en dat van de meiden op tournee. Hoe verder de film vordert, hoe meer het scenario zich richt op het personage van Amalric zonder daar vervolgens veel diepgang in aan te brengen. Daardoor investeer je als kijker veel, maar blijk je op het wat gemakzuchtige einde op een onnodig meanderend zijspoor te zijn gezet. Maar dat doet niets af aan het plezier dat van (het maken van) de film afspat, de kleurrijke personages en vlotte regie van een man die we nog veel voor en achter de camera willen zien.