A Most Violent Year

Wie heeft er geen zwak voor? De Amerikaanse misdaadfilms van de jaren ’70 en ’80. Denk aan regisseurs als Scorsese en DePalma of een film als SERPICO van Sidney Lumet. Films over mannen die de Amerikaanse droom met geweld hopen te bereiken. Of juist uit alle macht trachten aan de goede kant van de wet te blijven. Het is Survival of the fittest, killed or be killed. Wie zal het redden, en voor hoe lang?

In J.C. Chandors heerlijke throw back naar deze misdaadfilms, A MOST VIOLENT YEAR, schipperen we tussen die twee laatste polen. Het jaar is 1981. New York wordt geplaagd door een misdaadgolf. De moordcijfers zijn hoog en paniek en onrust beheersen de straten. In die snelkookpan van geweld en criminaliteit probeert de Latijns-Amerikaanse immigrant Abel Morales (Oscar Isaac) zijn stookoliemaatschappij op legale wijze draaiende te houden. Bijgestaan door zijn vrouw Anna (Jessica Chastain), dochter van een maffiabaas uit Brooklyn, en de louche advocaat (Albert Brooks), aast hij op de grond naast zijn bedrijf om uit te kunnen breiden. Uitbreiding betekent een flinke voorsprong op zijn concurrentie, maar dan moet hij wel in korte tijd met het benodigde geld bij elkaar zien te krijgen.

Isaac speelt Abel als een rechtlijnige man van principes. Een gentleman van eerlijk zaken doen en elkaar recht in de ogen kijken. Maar ook iemand die er niet voor terugschrikt harde deals te sluiten en de ander weg te concurreren. Een underdog die voor het hoogste mogelijke gaat, maar dan wel op een legale en respectabele manier.

Juist dat laatste wordt steeds moeilijker wanneer de vrachtwagens die Abels olie vervoeren op gewelddadige wijze worden overvallen. Abel verdenkt zijn concurrenten, maar bewijzen heeft hij niet. En in plaats van dit te onderzoeken, stelt de openbaar aanklager (David Oyelowo) juist een onderzoek naar vermeende boekhoudingfraude in. De oplopende verliezen en imagoschade drijven Abel in het nauw: geld verdwijnt, klanten lopen weg en de concurrentie wint terrein. Hoe kan deze vicieuze cirkel doorbroken worden? Sink or swim. Maar tegen welke prijs?

Ondanks dat A MOST VIOLENT YEAR zich niet helemaal los kan maken van die illustere jaren ’70 en ’80 voorgangers, lukt het de nog jonge regisseur en scenarist J.C. Chandor (MARGIN CALL, ALL IS LOST) heel knap het drama tot een menselijk kern terug te brengen: Abel opgesloten in een New York dat in staat van verval verkeert. Scheuren en roest sieren het ijzige straatbeeld, de metro’s zitten onder de graffiti. Wanneer hij een van zijn overvallen truckchauffeurs in het ziekenhuis bezoekt, liggen de propjes en gedeukte blikjes door de wachtkamer verspreid. De radio rept over de zoveelste moord in korte tijd. Heel de stad is aangetast door corruptie en geweld. Zal Abel het redden?