Sita Sings the Blues

De Amerikaanse animator en cartoonist Nina Paley (1968) tekent en animeert sinds eind jaren tachtig licht autobiografische strips en korte animatiefilms. In 2001 brak ze internationaal door met de film THE STORK, waarin Paley een uiterst zwartgallig beeld schetst van de aarde die door overpopulatie wordt opgezadeld met veel schattige baby's, maar ook met een onafwendbaar einde van alle bestaan. Het leverde haar een flinke naamsbekendheid op in internationale animatiekringen.

Toen Paleys echtgenoot tijdens een verblijf in India hun huwelijk beëindigde, verwerkte zij die ervaring in een korte animatiefilm waarin ze elementen van het eeuwenoude hindoe-epos Ramayana combineerde met muziek van jazzzangeres Annette Hanshaw. In de daaropvolgende jaren werkte Nina Paley als producent, regisseur, schrijver en animator door aan dit project dat uitgroeide tot het bijna anderhalf uur durende SITA SINGS THE BLUES. Deze kleurrijke en zeer originele film heeft op ontelbare film- en animatiefestivals over de hele wereld gedraaid, en beleeft zijn Nederlandse premiëre tijdens het Holland Animation Film Festival in november.

Het hindoe-epos Ramayana vormt de basis van de film en is een van de meest belangrijke verhalen uit de hindoeïstische cultuur. De Ramayana beschrijft het leven van prins Rama en zijn vrouw Sita. Wanneer een duivel Sita ontvoert, vecht Rama jarenlang om haar te bevrijden. Als dat lukt, wordt hij in de stad Ayodhya tot koning gekroond, maar Rama twijfelt of zijn vrouw hem al die tijd trouw is gebleven. Hij kiest het zekere voor het onzekere en verbant Sita, die op dat moment zwanger is van zijn twee zoons. Jaren later ontmoet Rama zijn kinderen voor het eerst en neemt Sita terug. Maar zij laat zich niet zo maar bespelen en kiest voor zichzelf.

SITA SINGS THE BLUES bestaat uit vier door elkaar lopende niveaus, die allen een andere animatiestijl kennen. Het eerste niveau is een losjes getekend, sterk autobiografisch gedeelte waarin een stel uit elkaar groeit wanneer de man werk vindt in India en hun relatie uitmaakt. Een Monty Pythonesque combinatie van allerlei collages, foto's en verschillende animaties laten het fictieve verhaal van Ramayana zien en vormt het tweede niveau. Het derde bestaat uit het commentaar op het epos van drie Indiaas sprekende Amerikanen, die zijn verbeeld door Indonesische 2D-schaduwpoppen. En het vierde niveau is een flitsende en kleurrijke Flash animatie waarin de figuur Sita bestaande liedjes van Annette Hanshaw zingt, die ironisch commentaar geven op de Ramayana.

De ingenieuze structuur en het immense aantal uren dat Nina Paley in dit met pijnlijke autobiografische elementen doorweven, licht feministische werk heeft gestopt, maakt deze SITA SINGS THE BLUES tot een animatiefilm waar je u tegen zegt. Hoogst origineel, uitdagend geanimeerd met een indrukwekkend sounddesign en nog persoonlijk ook. De afwisseling tussen de verschillende niveaus is hooguit soms wat slaafs en het flinke aantal van elf liedjes vraagt, zoals bij vele musicals, wel wat van je aandacht. Ook is enige voorkennis van het Ramayana epos en immuniteit voor het wat zelfingenomen toontje dat uit het geheel opstijgt geen overbodige luxe, maar met deze bagage is SITA SINGS THE BLUESeen musical animatiefilm die nog lang bij je zal blijven.