Snowpiercer

Het jaar is 2031. Een wetenschappelijk experiment heeft de aarde in een bevroren ijsplaneet veranderd. Leven is slechts mogelijk in een trein die met de laatste overlevenden in een constante loop over de wereld raast. In de achterste wagons leeft onder erbarmelijke omstandigheden de onderklasse, voorin geniet de elite van de luxe en decadentie. De wagons worden door bewakers strikt van elkaar gescheiden.

Terwijl deze postapocalyptische trein van ongelijkheid in rondjes over de wereld dendert, beramen Curtis (Chris Evans) en de jongere Edgar (Jamie Bell) een opstand. Curtis weigert nog langer vernederd te worden in het getto van de achterste wagon, en heeft een tip gekregen dat een opgesloten veiligheidsexpert, de Zuid-Koreaanse steracteur Kang-ho Song, hen tot in de voorste wagon kan krijgen. Ook gaan er geruchten dat een eerdere opstand de munitiereserves van de bewakers heeft uitgeput. Hoogste tijd dus om een sociale revolutie te ontketenen.

Ondanks de afgesloten setting binnen het voertuig, is SNOWPIERCER in de handen van de Zuid-Koreaanse regisseur Joon-Ho Bong (MEMORIES OF MURDER, THE HOST) een constant verrassend spektakelstuk geworden. Terwijl de rebellen zich van wagon naar wagon vechten, ontpopt de film zich tot een opwindende en uiterst vermakelijke genrecocktail. Elke wagon heeft zijn eigen wereld, en elke wereld zijn eigen logica. In volle vaart reist Bong van parodie naar sciencefiction, en van rauwdouw-actiefilm naar politiek gedachte-experiment. Onderweg stapelt hij de ene visuele vondst op de andere.

Bong is al jaren een van Korea’s meest succesvolle regisseurs. Zijn MEMORIES OF MURDER (2003) en THE HOST (2007) waren er grootste kassuccessen en werden internationaal enthousiast ontvangen. Voor zijn Engelstalige debuut, dat onafhankelijk gefinancierd werd en gebaseerd is op een Franse graphic novel uit de jaren tachtig, kon hij daarom rekenen op inzet van gelauwerde acteurs als Chris Evans, John Hurt, Ed Harris en Tilda Swinton.

Mede door hun inzet is SNOWPIERCER het soort blockbuster geworden waar er te weinig van zijn: één waar het plezier vanaf straalt. Eén die je van visuele verbazing naar verbazing leidt, maar ook onderweg durft te stoppen om de personages voorrang te geven. En ook één die met een laatste onthulling al je ideeën over de film plotsklap in een dubbelzinnig daglicht zet.

Recensie van Julius Koetsier:

Waardering: 

2031: een nieuwe ijstijd is aangebroken, en wat er over is van de mensheid bevindt zich in een gigantische trein, die door verlaten sneeuwlandschappen raast. Aan boord zijn de sociale klassen strikt gescheiden: achterin bevinden zich de armen, op elkaar gepropt en -nauwelijks- overlevend van zwarte blokken onidentificeerbaar voedsel. Voorin de rijken, genietend van een luxe leven zonder benul van wat er zich een paar cabines achter ze afspeelt. De voorste cabine is van Wilford, de mysterieuze ontwerper van de trein, die door de hogere klasse als een god aanbeden wordt.

Tijd, kortom, voor een revolutie. Armoedzaaier Curtis (Chris Evans) leidt, geïnspireerd door zijn mentor Gilliam (William Hurt), een groep gelijkgestemden de trein door. Ze vechten zich van cabine naar cabine, op naar de heilige motor, om een einde te maken aan de onderdrukking.

Half milieubewustheid en half revolutionair socialisme dus, en een deel van de effectiviteit van SNOWPIERCER ligt dan ook in de morele vraagstukken waarmee regisseur en scenarist Joon-ho Bong deze stripverfilming doorvlecht. Terwijl Curtis en zijn bende met spectaculair geweld steeds dichter bij de voorste wagon komen, hangt een prangende vraag in de lucht: wat gaan ze daar doen? Als een revolutionair gewonnen heeft, wat is daarna dan de juiste stap? Of is het einde van het kwaadaardige regime op zichzelf voldoende motivatie?

Niet dat Bong de politieke lading er dik bovenop legt. Hij creëert situaties waarin ethische vragen als vanzelf opkomen, en houdt ondertussen lekker de vaart in het verhaal. In essentie is het eenvoudig: onze helden vechten zich de trein door, en vinden in iedere cabine een nieuwe uitdaging. Telkens als er een deur opent, verrast Bong ons met wat erachter ligt. Daarbij wisselt hij moeiteloos van toon. In de ene cabine moeten de revolutionairen een stel soldaten verslaan, en bewijst Bong zich als serieuze actieregisseur: stevig geknok, geschoten in functionele, overzichtelijke shots en met een grauw pallet. Bloederige effecten worden vermeden. Als een hamer op het punt staat een schedel te verbrijzelen, toont Bong een reactieshot: de emotionele impact is belangrijker dan expliciet geweld.

Maar kort daarna komen we terecht in een cabine met een agressief kleurrijke inrichting, waar een klas rijke kinderen geïndoctrineerd wordt door een manisch vrolijke lerares. Van bloedserieus naar hilarisch absurd. Het werkt, omdat de premisse – laten we eerlijk zijn – toch al zo belachelijk is, dat je alle gekkigheid die Bong ons voorschotelt al snel pikt. Als we accepteren dat de gehele mensheid in een trein zit, waarom zou daar dan geen klasje zijn waar kinderen de Heilige Motor toezingen?

SNOWPIERCER zit vol contrasten in toon en stijl en is daardoor constant onvoorspelbaar. Waar gaan we naartoe: een knallend krankzinnige finale of een sombere conclusie? Vergelijk de getergde held van Chris Evans met de heerlijke karikatuurschurk van Tilda Swinton. Hoe serieus wil Bong dat we de film nemen? Hij laat ons daarin vrij. SNOWPIERCER is slim, maar pretentieloos. Mal, maar geloofwaardig binnen z'n eigen wereld. Een bizarre wereld, waarin verblijf van harte aanbevolen is.