Terminator Genisys

In TERMINATOR GENISYS wordt er een goedaardige moordrobot vanuit het jaar 2029 naar 1974 gestuurd, tien jaar voor de gebeurtenissen uit de eerste film uit 1984. Sarah Connor, de toekomstige moeder van verzetsheld John Connor (die in 2029 de opstand van een door een AI aangedreven robotleger neerslaat), bereidt zich voor op de komst van de kwaadaardige moordrobot die haar in 1984 komt vermoorden. Biedt deze vijfde film uit de franchise hoop voor de toekomst? The Cult Corner laat recensenten Julius Koetsier en Pim Wijers hun bevindingen hieronder met elkaar delen. Spoiler: ze vinden het allebei een schijtfilm.

Julius: De eerste TERMINATOR is een strakke, effectieve film met een eenvoudig concept: vrouw wordt achtervolgd door een robot uit de toekomst. Het tijdreiselement dat de plot in werking zet is eigenlijk bijzaak: TERMINATOR is in de eerste plaats een horrorfilm. In de vervolgen is de nadruk een stuk meer op sciencefiction gaan liggen, en dat kwam de films niet ten goede. De TERMINATOR-serie heeft nooit echt iets interessants gezegd over de toekomst, kunstmatige intelligentie of tijdreizen. GENISYS probeert het wel.

Er zitten wat clichés in over onze afhankelijkheid van sociale media, en heel veel slap gelul over de logica van tijdreizen. Personages leggen voortdurend de warrige plot aan elkaar uit in dialogen die de alle vaart uit de film halen.  Scenaristen Laeta Kalogrids en Patrick Lussier proberen wanhopig te verhelderen hoe het nou zit met verschillende tijdlijnen en hoe het verleden de mogelijke toekomst beïnvloedt. Een zware taak, die ze uiteindelijk toch maar opgeven, wanneer John Connor simpelweg stelt dat hij, Sarah Connor en Kyle Reese een 'island in time' zijn, ongevoelig voor de complicaties van tijdreizen. Lekker makkelijk.

Pim: En dan is het nota bene Arnold Schwarzenegger (!) die als goedaardige T-800 mompelt dat het allemaal te maken heeft met kwantumfysica en nexus points. Schwarzenegger die het publiek, dat hopelijk komt voor die effectieve actie die je hierboven beschrijft, gaat uitleggen hoe al dat gereis in de tijd natuurkundig mogelijk is. Als je als scriptschrijver op dat punt bent aangekomen, dan is het echt tijd om je kop veertig seconden onderwater te steken in een bak ijswater, want dan ben je doorgedraaid. Ik ga er even van uit dat die scènes grappig bedoeld zijn, maar daaronder gaat toch bittere ernst schuil: het script van Kalogrids en Lussier maakt zoveel bokkesprongen in de tijd dat je er koppijn van krijgt.

Dat heeft overigens ernstigere gevolgen dan die koppijn alleen: een T-800 wordt in TERMINATOR GENISYS naar 1974 gestuurd, waardoor Sarah Connor tien jaar eerder dan gepland op de hoogte is van de plannen van computersysteem Skynet. In andere woorden: de complete verhaallijn van deel 1 en deel 2 wordt teniet gedaan. What’s next? In het vervolg op GENISYS (er staan na deze nog twee films op de planning) wordt er een Terminator naar 1954 gestuurd om de moeder van Sarah Connor te vermoorden? En in roaring twenties gaan we met tommy guns de oma van Sarah Connor vermoorden? Dat is overigens niet eens zo debiel als dat het klinkt, want een dergelijke scène zit ook al in de Terminator-tv-serie The Sarah Connor Chronicles. Met de nodeloos ingewikkelde tijdreisplot van deze vijfde film wordt elk stukje narratieve onzinnigheid (want zoals jij hierboven al zegt, Julius, was het tijdreiselement altijd bijzaak) om zeep geholpen.

Julius: Bovendien blijft het enige tijdreismysterie dat echt om uitleg vraagt - wie heeft de T-800 naar 1974 gestuurd? - onbeantwoord. Dat mogen we, neem ik aan, in het volgende deel gaan ontdekken. Als daarin dezelfde hoofdrollen zitten, heb ik er alvast geen zin in. Clarke als Sarah Connor heeft niets van de badass die Linda Hamilton speelde in TERMINATOR: JUDGMENT DAY. Wat ze voornamelijk doet is kibbelen met Jai Courtney als Kyle Reese. Beide acteurs zijn volstrekt vergetelijk en de chemie die hun romance geloofwaardig zou maken, ontbreekt. De beste rol in de film is die van Schwarzenegger, die nu eenmaal goed een robot kan spelen. Nooit is hij zo dreigend als in het eerste deel; GENISYS zet hem vooral in als humoristische droogkloot en ontroerende vaderfiguur voor Sarah. Wat verrassend genoeg voor een paar aardige momenten zorgt. De lompe, maar zorgzame T-800 heeft ten minste persoonlijkheid.

Goede actiescènes zijn er niet. Achtervolgingen en gevechten zijn gechoreografeerd zonder enige creativiteit, en door een gebrek aan overzichtsshots mist vaak ruimtelijk inzicht (voor de kijker van hedendaagse actiefilms die niet meer weet wat een overzichtsshot is, zie MAD MAX: FURY ROAD). Dieptepunt is de scène waarin de T-800 het opneemt tegen zijn jongere zelf: een lelijke, gewichtloze CGI-Arnold. Een vechtscène voor mensen die graag kijken hoe andere mensen Mortal Kombat spelen.

Pim: Dan wil ik ook graag verwijzen naar het onterecht verguisde TERMINATOR 3: RISE OF THE MACHINES (2003). Want allemachtig, want zit daar een goede actiescène in. Regisseur Jonathan Mostow laat Schwarzenegger aan een hijskraan door een stad scheuren, terwijl een andere Terminator het vehikel probeert te crashen. Die scène is een schoolvoorbeeld van hoe actie geregisseerd moet worden. De hijskraan is echt, de stunts ook. Maar in een tijdperk waarin met de computer alles mogelijk is, komen we steeds verder van zulk vakmanschap vandaan te staan. GENISYS-regisseur Alan Taylor toont zich met de actiescènes een lui filmmaker die zich kan aansluiten bij veel van zijn generatiegenoten. Hij strooit met computereffecten alsof het Smarties zijn, maar hij vergeet enige vorm van opbouw in spanning.

TERMINATOR GENISYS is alles wat er mis is met het moderne Hollywood. Het is een ultiem luie film. En dat terwijl we de afgelopen jaren ook hebben kunnen zien hoe het wel moet, met bijvoorbeeld DAWN OF THE PLANET OF THE APES (waarin Jason Clarke als hoofdrolspeler wél memorabel is) en MAD MAX: FURY ROAD. Het zijn films waarin de computereffecten bijdragen aan de geloofwaardigheid van het verhaal (potjandorie wat zien die apen in APES er realistisch uit!) en waarin de practical effects het idee geven dat er écht iets op het spel staat (mijn god, wat een geweldig stuntwerk in FURY ROAD!). GENISYS helpt de TERMINATOR-franchise nog verder de vernieling in. Dat zoiets mogelijk was na het bijna-niet-te-vatten-slechte vierde deel uit de reeks, had ik van te voren niet kunnen bevroeden.

Julius: GENISYS heeft qua toon weinig te maken met de eerste (en nog steeds beste) TERMINATOR, hoe vaak de oneliners uit die film ook plichtmatig herhaald worden. Op zich is er niets mis mee als in een franchise van genre gewisseld wordt (zie EVIL DEAD en ALIEN), maar het concept van TERMINATOR leent zich gewoon niet voor dit soort ambitieuze tijdreis-sci-fi. Ik verwacht dan ook niet dat de richting die de serie nu is ingeslagen nog tot een waardig vervolg zal leiden.