Het diner

De kern van Menno Meyjes' HET DINER wordt gevormd door moreeldilemma: wat zou je doen als je wist dat je kind iets verschrikkelijk gedaan heeft? Een intrigerend en universeel aansprekend gegeven dat van Herman Kochs gelijknamige roman een internationale bestseller maakte: nog nooit werd een Nederlandse roman zoveel vertaald als deze en inmiddels is er ook al een Engelstalige productie aangekondigd, die zal worden geregisseerd door actrice Cate Blanchett.

Het grootste gedeelte van HET DINER vindt in een avond plaats en speelt zich op dezelfde locatie af: een luxe Amsterdams restaurant. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Paul Lohman (Jacob Derwig), een werkloze, licht neurotische leraar geschiedenis. Samen met zijn vrouw Claire (Thekla Reuten), heeft hij die avond afgesproken met zijn broer Serge (Daan Schuurmans), een politicus en in de running voor het premierschap, en diens vrouw Babette (Kim van Kooten). Een vrolijk weerzien wordt het echter niet: de avond wordt bepaald door een donker voorval. Hun kinderen hebben iets verschrikkelijks gedaan wat nu openbaar dreigt te worden. Hoe moeten de ouders hierop reageren? En weet iedereen wel precies hetzelfde, of houden ze voor elkaar de schijn op?

De Nederlandse scenarist en regisseur Menno Meyjes kende al een succesvolle en veelzijdige carrière in Amerika. In de jaren tachtig schreef hij THE COLOR PURPLE (1985) voor Steven Spielberg en werkte hij mee aan de derde Indiana Jones-film, in de jaren negentig rolden onder meer aan de thrillers RICOCHET (1991) en THE SIEGE (1998) uit zijn pen. Sinds zijn debuutfilm MAX uit 2002, een fictief drama over Adolf Hitler, is hij ook als regisseur actief. HET DINER is zijn Nederlandse debuut en misschien is het juist Meyjes' veelzijdigheid die de film een beetje in de weg zit. Dit had een ijzingwekkende, onderhuidse thriller kunnen zijn. Het soort verhaal waarin langzaamaan een duistere waarheid boven tafel komt, waarin iedereen er verborgen motieven op na houdt en waarin je sympathie constant verschuift zodra er een nieuw beetje informatie bekend wordt gemaakt.

Dat is het niet: waar de trailer en de opening hier nog wel naar hinten, wordt die spanning al snel ondermijnd en blijft er een door cynisme doorspekt familiedrama over. Dat werkt ook best aardig: het interessante aan het personage Paul Lohman bijvoorbeeld is dat hij niet amoreel, maar eigenlijk voorbij goed en kwaad wil leven - niet langer gebonden zijn aan de regels en conventies van deze maatschappij. De losse, beweeglijke cameravoering van Sander Snoep die afsteekt tegen het strakke, kale restaurant onderstreept dit thema. Ook de manier waarop de vierde muur op momenten wordt doorbroken, is opvallend: het publiek wordt hierdoor zowel in de morele discussie wordt betrokken, alsook op een afstand gezet.