Sweet Movie

Liefhebbers van absurde en shockerende cinema kunnen moeilijk om SWEET MOVIE van Dusan Makavejev heen. Met deze hermetische, volstrekt onbegrijpelijke vertelling uit 1974 verwierf Makavejev al kort na de uitbreng een plek in de galerij der cultklassiekers. Het grote publiek kwam weliswaar af op de belofte van een pikante inhoud, maar het is de vraag hoeveel genoegen de toeschouwers hebben beleefd aan deze meer bittere dan sweet film van de geboren Joegoslaaf. Voor de Nederlandse kijker is er overigens nog wel een toevoegende waarde aan deze 95 minuten prikkelende, maar ondoordringbare symboliek, aangezien een flink aantal scènes langs de Amsterdamse grachten is opgenomen.

Sweet Movie zet direct al behoorlijk smeuïg in met de registratie van een televisieshow waarin Miss World genomineerde vrouwen worden getest op hun maagdelijkheid. Na een intiem onderzoek zal de meest kuise van het stel worden uitgehuwelijkt aan de rijkste vrijgezel van de wereld: de botte, in allerlei wijsheden grossierende cowboy Mr. Kapital (John Vernon). Ondertussen vaart de Russische boot The Survival, met voorop een reusachtige buste van Karl Marx, door de Amsterdamse grachten. Aan boord worden communisme en vrijheid luidruchtig bezongen door de bemanning.

Miss Canada blijkt na afloop van de show de meest kuise dame en wordt door John Vernon meegenomen. De huwelijksnacht begint voor de bruid niet bijzonder geslaagd. De zakenman wast haar om te beginnen grondig van top tot teen met een desinfecterend goedje, waarna hij zijn gouden, stijve geslacht uit zijn onderbroek tevoorschijn tovert en over haar heen begint te plassen. Voor wie dan nog twijfelt of het Dusan Makavejev echt alleen om het shockeffect gaat, hoeft niet lang te wachten, want even later toont hij authentieke beelden van tientallen half vergane lijken, slachtoffers van de beestachtige slachting van Poolse burgers door Russische soldaten in het dorp Katyn in Rusland.

Terwijl Miss Canada allerlei onbegrijpelijke avonturen beleeft met wat Mexicanen op de Eiffeltoren, lokt de schippersvrouw van de Russische schuit enkele kleine kinderen met lolly's en snoepgoed naar de kajuit. Aldaar begint een scène die vandaag de dag door geen enkele filmkeuring ongeschonden heen zal komen: minutenlang danst het schaars geklede personage Anna Planeta door de ruimte en verleidt de kleine kinderen terwijl ze zich langzaam uitkleedt. Je houdt je hart vast waar dat heen gaat. Diezelfde ruimte in het schip vormt later nog de achtergrond van de meest weerzinwekkende dinerscène uit de filmgeschiedenis, die moet worden gezien om te worden geloofd.

SWEET MOVIE is een ruwe, schokkerende en seksueel zeer uitgesproken film, waar geen touw aan vast te knopen is. Het verhaal springt van de hak op de tak en is als geheel zeer onevenwichtig. Ieder element is hier gericht op een direct schokeffect om de toeschouwer te ontregelen, en de film slaagt daar ruimschoots in. Als na een uur de poep en kots je om de oren vliegt, mag er wat mij betreft geklapt en gejoeld worden om het totale nihilisme achter dit project. Vlak voor de slotbeelden van weer wat lijken trakteert Makavejev ons overigens wel op een beeldschoon, poëtisch beeld van Miss Canada in een chocoladebad. Blijf dus zeker zitten tot het einde als je durft.