Killer Joe

KILLER JOE is een film over simpele mensen met simpele wensen, die door hun hoogmoed gevangen raken in een gruwelijk web van bedrog en geweld. Regisseur William Friedkin en scenarist Tracey Letts (op wiens toneelstuk de film gebaseerd is) behandelen dit oeroude thema met een flinke dosis zwarte humor en de middelvingers trots omhoog richting mainstream Hollywood. De Texaanse drugdealer Chris Smith (Emile Hirsch) zit ernstig in de schulden bij een stel linke jongens. Samen met zijn nietsnut van een vader Ansel (Thomas Haden Church) en sletterige stiefmoeder Sharla (Gina Gershon) komt hij met een oplossing: zijn van het gezin vervreemde moeder laten omleggen, om haar levensverzekering in handen te krijgen.

De aangewezen persoon om het vuile werk op te knappen, lijkt ene "Killer Joe" Cooper (Matthew McConaughey), een politie-agent die bijbeunt als huurmoordenaar. Daar gaat de familie Smith de fout in: Killer Joe is intelligenter en daarmee ook gevaarlijker dan de Smiths voor mogelijk hadden gehouden. De problemen beginnen al als Joe een oogje krijgt op Chris' zweverige zusje Dottie (Juno Temple), en zijn werk alleen wil uitvoeren in ruil voor een diner met haar. Ansel en Sharla zien geen morele bezwaren. Chris begint echter onraad te ruiken. Maar dan is het al te laat: als je Killer Joe eenmaal in je huis hebt uitgenodigd, is er geen weg terug. De Smiths zullen boeten.

Ethiek is vaak een belangrijk thema bij Friedkin, en in KILLER JOE is zijn visie erop - en die van Letts - inktzwart. Over de ethische waarden van de Smiths kunnen we kort zijn: die zijn afwezig. Zolang ze maar krijgen wat ze nodig hebben, doet het er niet toe op welke manier dat gebeurt. Dit leidt tot een aantal geestige momenten: vooral de gortdroge Thomas Haden Church is hilarisch als vader die het nauwelijks interesseert dat zijn zoon in levensgevaar verkeert.

Killer Joe echter, leeft naar een morele code - zij het een nogal verknipte. Moorden voor geld is geen enkel probleem, maar wie zich niet aan de afspraken houdt, overschrijdt bij hem een morele grens. Matthew McConaughey speelt hem voortreffelijk. De acteur staat vooral bekend om films waarvan de posters hem afbeelden met zijn rug tegen die van een vrouwelijke tegenspeelster, en een jongensachtige grijns op zijn gezicht. Juist die reputatie maakt hem geschikt om een schurk te spelen: er zit altijd gekte verborgen achter de ogen van die lieve jongens (zie: Heath Ledger in THE DARK KNIGHT, Woody Harrelson in NATURAL BORN KILLERS, Elijah Wood in SIN CITY). McConaughey charmeert als Joe met zijn mooie kop en komische talent, maar dat maakt hem alleen maar angstaanjagender als hij plotseling in een genadeloos monster verandert. Joe is griezelig onvoorspelbaar.

De Smiths, eenvoudig als hun levensvisie is, zijn gewoonweg niet in staat samen te werken met zo'n complex figuur. Joe is als een sadistische god, die een venijnig spel speelt met de stervelingen. Het leidt tot een finale die in de ogen van veel kijkers te ver zal gaan. De nu al beruchte 'kippenpootscène' (meer verklappen we er niet over) heeft tot genoeg controverse geleid. De grote vraag bij choquerende scènes is altijd: is deze scène puur bedoeld om te provoceren, of zit er meer achter? De meningen zullen verschillen. Wat ondergetekende betreft is de finale een onvermijdbare conclusie: ja, het is pijnlijk, maar wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten. En de Smiths hebben hun achtersten met kerosine ingesmeerd en een vlammenwerper in Joes handen gedrukt.