My Son, My Son, What Have Ye Done

Een moordenaar verschanst zich in het huis waar hij tot voor kort met zijn moeder woonde. Tot voor kort, want de moeder is het slachtoffer van de moord. Het huis, gelegen in een buitenwijk van San Diego, is omsingeld door agenten. De dader heeft twee gijzelaars en ook god is bij hem thuis, maar die laatste heeft hij nu niet meer nodig. Er rolt een blik havermout onder de garagedeur door. Van zijn verloofde leren we later dat hij god herkende in het getekende gezicht dat op de verpakking daarvan prijkte. We mogen wel stellen dat er een steekje bij hem los zit.

Werner Herzog baseerde dit gijzeldrama op waargebeurde feiten, maar hij maakte geen film die op het puntje van de stoel beleefd zal worden. In plaats daarvan neemt hij, zoals wel vaker, een opmerkelijk verhaal als uitgangspunt voor een psychische aftakeling van zijn hoofdpersoon. In dit geval is dat Brad McCullen, gespeeld door Michael Shannon, die met dat personage in het rijtje past van Klaus Kinski als Fitzcarraldo of Nicolas Cage als de Bad Lieutenant. McCullen is in een film van Herzog eveneens geen psychoot, maar een dwalende zonderling die zichzelf in de wereld van Herzog verliest.

Wel is dit verhaal een stuk minder grootschalig dan dat van de hiervoor genoemde films. Dit drama, waarvoor David Lynch de rol van uitvoerend producent op zich nam, blijft klein en zal voor menigeen een langere zit blijken dan dat de plot suggereert. Anderzijds zullen de fans van Herzog, en in mindere mate die van Lynch, de herkenbare en constant aanwezige sfeer omarmen. Wie anders stopt zijn set bijvoorbeeld tjokvol met roze flamingo's terwijl zijn cast er getergd tussendoor loopt? En wie anders laat de bril van Udo Kier, hier als toneelregisseur, opgegeten worden door een struisvogel, compleet buiten de context van het verhaal om?

Gaandeweg geeft Herzog aanwijzingen, uiteraard niet in hapklare brokken, waarom Brad in de knoop raakt met zijn geloof, zijn relaties met anderen en vooral met zich zelf. We leren dat hij tijdens een kanotrip in de Peruaanse jungle in één klap al zijn vrienden verloor. Helemaal helder was hij voor dat ongeluk toch al niet, maar daarna bleek hij voorgoed veranderd. Ook leren we via flashbacks over de relatie met zijn veel te zorgzame moeder en over zijn obsessie met de Griekse tragedie Orestes waarin hij een hoofdrol speelt. En inderdaad, Elektra wordt in dat toneelstuk van Sophocles door haar zoon vermoord.

Herzog maakte wederom een ongrijpbare film. Het is knap hoe hij koorddanst op de lijn tussen drama en komedie zonder in één van beide richtingen te vallen. Sommige stukken zijn zo absurdistisch dat er alleen maar om gelachen kan worden, maar op de achtergrond blijft de dreigende aftakeling van Brad aanwezig. Deze hoofdpersoon wordt overigens knap geacteerd door Michael Shannon, die in zijn ogen al een getroebleerde blik heeft. In de bijrollen onder andere Willem Dafoe, Chloë Sevigny als de verloofde van Brad en Udo Kier als zijn toneelleraar. Ook zij vinden in hun spel een goede balans tussen tragiek en absurdisme en ondersteunen de zweverige sfeer van de film daarmee. Voer voor fans van Herzog en van flamingo's.