Jagten

Waarschijnlijk was het een van de grootste verassingen van de afgelopen editie van het Cannes filmfestival: de terugkeer van Thomas Vinterberg. De Deense regisseur, die internationaal doorbraak dankzij zijn alom bejubelde dogmafilm FESTEN (1998), maakte al jaren geen film meer die er echt toe deed. En hoewel het sombere familiedrama SUBMARINO uit 2010 alweer een stap in de goede richting was, is JAGTEN zijn werkelijke terugkeer: een geïnspireerde, intelligente film over hoe een kleine gemeenschap door de gevolgen van een leugen uit elkaar valt. Een meesterlijke, zwarte vertelling die overtuigt dankzij een subtiel script, melancholieke fotografie en een briljante cast onder leiding van de Deense topacteur Mads Mikkelsen. Na krachtige rollen, waaronder Bondschurk Le Chiffre in CASINO ROYALE (2006), zet Mikkelsen hier een breekbaar personage neer, en won er in Cannes de prijs voor beste mannelijke hoofdrol mee.

Mikkelsen speelt in JAGTEN Lucas, een leraar die na zijn scheiding noodgedwongen werkt als assistent bij een kleuterschool. Lucas is een gerespecteerd lid van een hechte, voornamelijk uit oude vrienden bestaande dorpsgemeenschap, maar leeft verder een eenzaam bestaan. Dat verandert wanneer hij door de 5-jarige Klara, de dochter van zijn beste vriend (Thomas Bo Larsen), van seksueel misbruik wordt beschuldigd. Vrijwel direct keren de dorpinwoners zich tegen hem en escaleert de valse beschuldiging in een akelige heksenjacht waarover niemand nog controle lijkt te hebben.

JAGTEN is een portret van groepsdenken. Een film over hoe een gemeenschap gevoed door leugens kan doorslaan in paranoia en geweld zonder dat er in dit proces kan worden ingegrepen en hoe dit juist in een hechte gemeenschap ontaardt in een bijna gezichtloos geweld, waarvoor niemand meer verantwoordelijk kan worden gehouden. Indrukwekkend hierbij is dat Vinterberg en medescenarist Tobias Lindholm geen schuldigen aanwijzen: Lucas is onschuldig, maar ook de in eerste instantie overspannen reactie van de dorpsbewoners op het vermeende misbruik is te begrijpen - geen van de personages handelt onredelijk. Het geeft JAGTEN, dat begint als een realistisch drama, gaandeweg een griezelig, zwart randje dat een beetje doet denken aan Michael Hanekes Gouden Palm winnaar DAS WEISSE BAND uit 2009, ook zo'n kleine gemeenschap waarvan het leven omslaat in een nachtmerrie.