Man of Steel

Naar goed gebruik stuurde The Cult Corner recensenten Julius Koetsier & Pim Wijers naar een overdadige Amerikaanse blockbuster voor een duo-recensie. Dit maal is de langverwachte maar tevens zeer gevreesde Supermanfilm MAN OF STEEL van niemand minder dan Zack Snyder (300, WATCHMEN) aan de beurt. Lees hieronder het gesprek dat Pim en Julius voerden na het zien van de film.

Ongeïnspireerd pak en stomme naam

Pim  Om mee te beginnen hoopte ik op een herontdekking van Superman. Want één ding is zeker: hij is de saaiste held die er is. Superman kan zo'n beetje alles behalve sterven, draagt een ongeïnspireerd pak en heeft de stomste naam uit een toch al simpel scala van superheldennamen. Het is 2013. Dat hij geen blauwe maillot meer aanheeft is logisch, maar geef hem een update. Ook zijn alter ego blijft een humorloze zak hooi; het type van-deur-tot-deur-bijbelverkoper. Niet iemand met wie je dronken wil worden.

Mijn tip: maak Superman sprankelender. Nolan liet Bruce Wayne op zijn minst nog veinzen dat hij een excentrieke miljonair is, al fladderde hij 's nachts alsnog superserieus met zijn vleermuizenpak door de stad. Burton maakte van Wayne een saaie pief, maar maakte van Gotham City een expressionistisch criminelencircus. Snyder laat zijn held - en de hele mensheid! - piekeren over identiteit en afkomst, goed en slecht .... bla, bla. Saai!

Julius  Superman hoeft geen saai personage te zijn, zolang je hem maar niet als driedimensionaal mens ziet. Hij is een symbool voor Amerikaans optimisme: een onschuldige, onoverwinnelijke held die altijd de juiste keuze maakt en al het goede in de mens representeert- terwijl hij zelf niet eens een mens is. Met dat gegeven kun je best interessante wegen inslaan.

Zack Snyder is echter niet geïnteresseerd in die Superman. Hij laat hem zien als getroebleerde, moreel complexe, tragische figuur. Dat soort superhelden ben ik goed zat: wie is er nog door geraakt door het zoveelste geforceerde morele dilemma, waar onze held moet kiezen tussen idealisme en pragmatiek?

Pim  Naast die geforceerde dilemma's werd ik ook een tikkeltje boos van de opzet: wie zit er nog te wachten de zoveelste origins story? Peter Parker is al twintig keer door een radioactieve spin gebeten, Bruce Banner is al twintig keer getroffen door nucleaire straling, Bruce Wayne herontdekte de vleermuis in zich: moeten we nu écht opnieuw gaan kijken naar hoe Superman van Krypton komt? Er is nota bene een televisieserie die er negen seizoenen over deed om dat begin te herkauwen. Het maakt deze film - en vele andere superheldenfilms, de altijd coole X-MEN inbegrepen - zo voorspelbaar. Waar is de vernieuwing binnen dit genre?

Jezus als superheld

Julius  Niet hier in ieder geval: MAN OF STEEL is een poging om voor Superman precies hetzelfde te doen wat Christopher Nolan voor Batman deed. Scenarist David S. Goyer (ook verantwoordelijk voor de Dark Knight-serie) gaat op zoek naar manieren om de held tragiek en diepgang mee te geven, en komt uit bij het nogal pretentieuze statement dat Superman een soort Jezus is. Als hij op jonge leeftijd heldendaden verricht, spreken de ouders van zijn klasgenoten al van goddelijke interventie. En als hij zich later moet opofferen om de mensheid te redden, maakt de film er een punt van ons te vertellen dat hij 33 jaar is: dezelfde leeftijd die Jezus gehad zou hebben tijdens zijn kruisiging. Leuk en aardig, maar wat moeten we ermee? Die Jezus-als-superheld-metafoor kennen we trouwens al uit ROBOCOP, waar hij subtieler en intelligenter uitgewerkt werd.

Pim Scherp, die Jezus-verwijzing had ik niet eens opgemerkt, ook al ligt hij er wel heel dik bovenop als je het zo uitlegt. Wat een pretentie tot diepgang in deze vlakke studiofilm.

Kitscherige actieporno

Julius  Ik ben nooit een liefhebber geweest van Snyders kitscherige esthetiek, en MAN OF STEEL is misschien wel zijn lelijkste film. Alles is grijs en koudblauw. Zelfs het rood van Supermans cape mag niet sprankelen. Visueel dieptepunt is de actiefinale: een ellenlange, doodsaai gechoreografeerde vechtscène, waarin Superman en superschurk Zod elkaar ongeïnspireerd door gebouwen smijten en daarmee heel Metropolis in puin leggen. De lucht is donkergrijs, de muziek is melancholisch, en de onschuldige slachtoffers die (buiten beeld) bij deze destructie vallen zijn niet te tellen. De gewelddadige conclusie van het gevecht is ronduit deprimerend. Laat in ieder geval duidelijk zijn dat het kinderlijke plezier dat meestal met Superman geassocieerd wordt, nergens te bekennen is. Dat zou niet zo'n probleem zijn, als Snyder in plaats daarvan iets anders te bieden had.

Pim  Ik ben het met je eens. Ik vind de filmstijl van Snyder alleen wel tof - ik ben een sucker voor kitscherige actieporno zoals 300. Dit is helaas Snyder-light, alsof de studiobazen over zijn schouder meekeken en zijn energetische cameravoering remden. Ergens wel begrijpelijk, na zijn afgrijselijke SUCKER PUNCH en aangezien het succes van deze franchise enorm belangrijk is voor Warner. Jammer dat het weer zo'n volstrekt generieke en risicoloze zomerblockbuster oplevert.

De sterrenuitslag:

Pim:

Julius: