Lo and Behold, Reveries of the Connected World

LO AND BEHOLD draait om reveries of the connected world, zoals de ondertitel luidt. Regisseur Werner Herzog zet in deze documentaire een heroïsche stap in de wereld van het internet. Op het eerste gezicht een haast onmogelijke taak. En eentje uit onverwachte hoek: in een interview verklaarde Herzog onlangs internet alleen maar te gebruiken “om af en toe zijn e-mails te checken.” Maar de doorgewinterde Duitser is niet voor één gat te vangen en blijkt juist een uitgelezen kandidaat om het internet kritisch te beschouwen.

Herzog begint zijn tien hoofdstukken tellende documentaire netjes bij het begin met een bezoek aan UCLA, de plek waar het internet is geboren. Op deze universiteit van Los Angeles is het ware technologische hart van het internet te vinden, tjokvol machines en bekabeling. Hij laat een professor allerlei formules voorschotelen waar de leek niets van snapt. Met zijn advocaat-van-de-duivel vraagstellingen weet Herzog gelukkig weerstand te bieden tegen de complexe technische verhalen van deze en andere gasten.

Naast passie voor verhalen laat Herzog zien dat hij zijn fingerspitzengefühl voor esthetiek niet is verloren. Het ijzersterke hoofdstuk The Dark Side is er een om te koesteren. Het verhaal is al indrukwekkend -ouders werden online ongewild geconfronteerd met foto's van hun onthoofde dochter na een ongeluk- maar Herzogs mise-en-scène is werkelijk fabelachtig: de familieleden vormen een indrukwekkend tableau vivant met een haast schilderachtige belichting uit de Gouden Eeuw. De hulpeloze en de door overmacht gekenmerkte uitdrukkingen van het gezin symboliseren het verdriet en de woede die het internet kan aanrichten.

Niet alleen goed en kwaad komen aan bod; de turbulente internetrevolutie wordt via vele perspectieven belicht. Een scala aan internetpioniers waaronder beroepshacker Kevin Mitnick en ondernemer Elon Musk (SpaceX, Tesla) komt voorbij. En er is zoveel te vertellen. Hier ligt dan ook de grootste uitdaging van de documentaire: het internet leent zich simpelweg niet voor een allesomvattende documentaire. LO AND BEHOLD zit vol met vragen waar je het liefst een dag of twee over na wil denken. Kan kunstmatige intelligentie de mens op termijn overnemen? Zullen we ooit van robots kunnen houden? Komt er een dag dat we op Mars wonen?

Deze onderwerpen worden kort besproken en de film gaat alweer gauw verder naar het volgende punt. Het tempo is snel en de materie soms complex. Maar dit blijkt juist de grote kwaliteit van LO AND BEHOLD te zijn: de film vertaalt op zijn manier het chaotische karakter van het internet. Door bewust al deze facetten van het internet aan te snijden, stapelt de film zich op met vragen; niemand kan simpelweg om het internet heen! Herzog laat zo op een zeer fraaie manier zien hoe het internet onmisbaar is geworden in the connected world van nu.