The Devil's Miner

In de afgelopen 450 jaar zijn naar schatting acht miljoen mensen overleden aan de gevolgen van de zilverwinning in de Boliviaanse berg Cerro Rico. De berg heet in de volksmond dan ook toepasselijk 'de berg die mensen eet', en bestaat uit vele duizenden tunnels. In de documentaire THE DEVIL'S MINER volgen we de veertien jaar oude Basilio Vargas, die als kostwinner van een arm gezin in de mijn werkt.

Het vierkoppige gezin woont zonder vader, verwarming of elektriciteit op de kale berg naast een van vijfhonderd mijningangen, die de Cerro Rico rijk is. Basilio werkt al vier jaar in de mijnen en draait overdag diensten tot twintig uur. Vakantie heeft hij voor zijn gevoel pas als hij sporadisch een dag naar school gaat in Potosi, de ooit zo schatrijke stad onderaan de berg.

's Nachts kan de jongen helaas weinig van zijn welverdiende rust genieten. Met zijn kleine broertje bewaken ze in de nachtelijke vrieskou twee mijningangen tegen dieven om zo wat extra bij te verdienen. Dat hij overdag op zijn benen kan blijven staan, komt enkel door de cocabladeren waar alle mijnwerkers onophoudelijk op kauwen tegen de vermoeidheid en honger.

De twee documentairemakers gaan met de jongen mee in de tunnels tot wel 1200 meter lengte en 500 meter diepte. Langs hun heen razen de met mineralen gevulde mijnkarretjes zonder remmen met een rotgang door de smalle tunnels. De thermometer geeft op een dergelijke diepte een temperatuur aan van zo'n 35 tot 40°C, welke waarden overigens wrang genoeg ook de gemiddelde leeftijd van de mijnwerkers van de Cerro Rico zijn.

Dit helse, ondergrondse leven wordt door de mijnwerkers omschreven als de plaats waar Satan heerst. Buiten aanbidden ze weliswaar God, maar binnen heerst de duivel, die door hen 'de Tio' wordt genoemd. In iedere mijningang staat een beeld van de Tio, waaraan voortdurend offers worden gebracht. De priester van de stad Potosi heeft alle hoop op een betere toekomst al lang opgegeven. Hij vertelt dat je van de mijnwerkers moet houden om ze te begrijpen: "Je kunt niet tegen ze zeggen dat ze gedoemd zijn".

De documentaire laat van heel dichtbij zien hoe de mijnwerkers bereidwillig een vroegtijdige dood tegemoet treden door hun ongezonde werk in de mijnen. Helaas geeft het geen enkel beeld van belangenorganisaties of overheidsinstellingen die ongetwijfeld op bepaalde manieren bij dit probleem betrokken zijn. Ook in het geval dat er door niemand iets wordt gedaan ter verbetering van de leefomstandigheden van de 9000 mijnwerkers, waarvan 800 kinderen, hadden regisseurs Davidson en Ladkani dat duidelijk moeten maken.

De keuze voor een beeld van het mijnwerkersleven door de ogen een kind maakt de schrijnende hopeloosheid wel erg inzichtelijk. THE DEVIL'S MINER is dan ook een documentaire die gezien moet worden om het probleem aan de kaak te stellen. Maar al hebben de makers hun eigen leven gewaagd voor de shots diep in de bek van de duivelse berg, toch hadden ze de context van het probleem breder moeten maken.

De priester is de enige buitenstaander die geïnterviewd wordt, maar het is natuurlijk maar de vraag of zijn laffe houding typerend is voor de algemene reactie in Bolivia. Helaas is dit slechts een van de vele vragen die de makers onbeantwoord hebben gelaten in deze verder moedige documentaire.

Lees hier ons interview met Kief Davidson.