Batman v Superman: Dawn of Justice

Laten we positief beginnen: BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE is hartstikke ambitieus. Het vervolg op MAN OF STEEL wil ons de ultieme strijd tussen twee superhelden tonen, heel veel zeggen over goden en mensen, én het DC-Universum zijn serieuze startschot geven door en passant een hele hoop andere personages te introduceren, met de belofte dat we in aankomende films meer van hen te zien krijgen.

Daar zou een góede regisseur zich aan kunnen vertillen, dus het is geen verrassing dat Zack Snyder, die altijd de mist ingaat naar mate zijn ambities groter worden, denk aan WATCHMEN, er een warrige, logge en nietszeggende film van heeft gemaakt.

Bruce Wayne/Batman (Ben Affleck) heeft iets tegen Superman (Henry Cavill), omdat laatstgenoemde in de finale van MAN OF STEEL heel Metropolis in puin legde. Hierbij kwam een aantal van Waynes werknemers om het leven. Zakenman Lex Luthor (Jesse Eisenberg) misbruikt de wrok die Wayne koestert om een titanenstrijd tussen de twee helden te orkestreren. Uiteindelijk komt Wonder Woman (Gal Gadot) ook nog even langs, en aan haar besteed ik in deze samenvatting even veel aandacht als ze krijgt in de film.

Het scenario van David S. Goyer en Chris Terrio is een ongefocust zootje. Het minst samenhangende script dat Goyer ooit schreef (en dat zegt wat; hij schreef Nolans Batmantrilogie). Dat komt omdat de film nooit één verhaal kiest om te vertellen: coherentie en spanning worden geofferd op het altaar dat world building heet. Elke keer als de vaart in de plot lijkt te komen, wordt het onderbroken voor een hint naar een aankomende DC-film.

Daarvan kunnen we de schuld deels bij Warner Brothers leggen: de studio zal erop gestaan hebben dat DC dezelfde route neemt als Marvel. Maar voor de potsierlijke dialogen ligt de verantwoordelijkheid toch echt helemaal bij Goyer en Terrio. “The world has been so caught up with what Superman can do, that no one has asked what he should do” plagieert iemand JURASSIC PARK. Of deze:“If man won't kill God, the Devil will do it!” Naast pretentieus ook nog eens onhandig geformuleerd. (De enige dialogen die om aan te horen zijn, komen rechtstreeks uit Frank Millers strip The Dark Knight Returns, ook de belangrijkste inspiratiebron voor Nolans Batmanfilms.)

Dat laatste citaat is trouwens één van de ontelbare verwijzingen naar goden en duivels die de film een filosofisch smaakje moeten geven. Goyer en Terrio smijten met Grote Thema's. Niets blijft subtekstueel (ja, nu weten we het wel, Superman is een soort messias), waardoor opvalt hoe weinig de film eigenlijk te zeggen heeft.

“God versus man. Day versus night”, beschrijft Lex Luthor de superheldenstrijd. Hoe dat eruit ziet? Als twee mannen die elkaar heel, heel, heel hard slaan en schoppen. Zo hard dat ze door muren vliegen. Ze schreeuwen erbij.

Nou, wat je zegt, Lex. God versus man. Hond versus kat. Ham versus kaas.

De actiescènes zijn lomp, hard en vooral deprimerend. Snyder schiet ze zoals gebruikelijk in fletse, donkere kleuren, terwijl de bombastische muziek van Hans Zimmer aanzwelt. Het kan nóg intenser. Close-ups van de vertrokken koppen van Cavill en Affleck. Is dit nou leuk? Wanneer Wonder Woman eindelijk ten tonele verschijnt, is het glimlachje op haar gezicht een verademing. We hebben dan twee uur lang gekeken naar het gejammer van twee superhelden.

Snyder doet niet aan tooncontrast: vrijwel iedere scène is overdreven neerslachtig. Grijze luchten, somber gezwets, Zimmermuziek in mineur. Op een gegeven moment kun je alleen maar lachen om hoe wanhopig deze domme, lelijke film serieus genomen wil worden.