Ready Player One

Wie er in is gaan geloven dat Steven Spielberg voor eeuwig is ingekakt met het langdradige LINCOLN, de kleine, ingetogen THE POST en het op waarheid gebaseerde WOII drama BRIDGE OF SPIES: think again. In READY PLAYER ONE gaat Spielberg namelijk weer volop in zijn kindse avonturenmodus. Zoals alleen hij dat kan.

READY PLAYER ONE, gebaseerd op het gelijknamige boek van Ernest Cline, speelt zich af in een dystopisch 2045. De mensheid leeft haar leven voornamelijk in OASIS, een virtueel toevluchtsoord waar je via zorgvuldig vormgegeven avatars kunt zijn wie je wilt, en kunt ontsnappen aan de ondraaglijkheid van het leven op aarde. James Halliday, de maker van OASIS, heeft vanuit zijn sterfbed een uit drie delen bestaande quest opgezet waarbij de winnaar Halliday’s erfgenaam wordt en daarmee heer en meester van OASIS. Omdat er naast de eer ook best wat geld en aandelen te verdienen valt, dingen niet alleen personen maar hele organisaties mee. De uit de sloppen getrokken underdog Wade (Tye Sheridan) is met zijn onderweg gemaakte vrienden vastberaden de queeste te volbrengen. Sorrento (Ben Mendelsohn) de baas van het smerige bedrijf IOI - en verbitterde oud-stagiair van Halliday - lijkt tot alles in staat lijkt te zijn om de prijs binnen te slepen en neemt het tegen hen op.

Waar je in READY PLAYER ONE onmogelijk omheen kunt, is de excessieve overdaad aan nostalgische verwijzingen naar 80s en 90s popcultuur. De eerste minuut is dat nog redelijk vermakelijk maar het wordt al gauw bizar, en vervolgens toch echt problematisch. De charme van verwijzingen zit hem juist in de subtiliteit en het ontdekken ervan: je moet je huiswerk gedaan hebben. In READY PLAYER ONE wordt het dunne Bassie-en-Adriaan-op-zoek-naar-de-schatplot helaas compleet overschreeuwd door de opdringerige stroom van referenties aan films, popmuziek, comics en computerspelletjes.

Om een beeld te schetsen: ergens op de achtergrond raakt het hoofdpersonage zijn enige familielid kwijt, wat een heftig moment zou kunnen zijn, maar waar niemand op let omdat in het voorbijgaan Donatello van The Turtles tegen Freddy Krueger op botst terwijl daar terloops de motor van Akira langs rijdt, Girls on Film van Duran Duran klinkt, er een gesprek gaande is waarbij het ene personage de ander gekscherend McFly noemt en een ander hem vervolgens uitlacht om zijn There’s Something About Mary-haar onderwijl sleutelend aan zijn kersverse Iron Giant. There's no kill like overkill.

Wat qua overdaad trouwens wél goed tot zijn recht komt - met name tijdens de vele actiescènes - is de grote hoeveelheid liefde die in de onberispelijke VFX van de virtuele wereld is gestoken. Dit is naast het flinterdunne plot en de vulgaire hoeveelheid intertekstueel leunwerk echter niet voldoende om er meer van te maken dan een drukbevolkte, platte, maar erg knappe avonturenfilm. En alhoewel Spielberg heeft bewezen het verfilmen van niet-geweldige boeken (probeer Jaws maar eens te lezen) aan te kunnen, mag onze meesterverteller met READY PLAYER ONE dus niet door naar het volgende level.