Cowboys & Aliens

Het westerngenre duikt dit jaar op onverwachte plaatsen op: zo maakten gebroeders Coen een echte western met TRUE GRIT, draaide op het Imagine festival de horrorwestern RED HILL en leende Johnny Depp zijn stem aan de animatiewestern RANGO. En dan is er nu ook Jon Favreau's groots opgezette sci-fi western COWBOYS & ALIENS, gebaseerd op het gelijknamige stripboek van Scott Mitchell Rosenburg, wiens werk eerder aan de basis stond van de MEN IN BLACK films. Op papier een bizarre en gewaagde combinatie. Het verhaal speelt zich af in 1875 in de staat New Mexico, waar het plaatsje Absolution ligt. Een plek waar niet de sheriff of de plaatselijke geestelijke (goede rollen van karakteracteurs Keith Carradine en Clancy Brown) de dienst uit maken, maar waar het dorpsleven gedomineerd wordt door de grootgrondbezitter Woodrow Dolarhyde (Harrison Ford). Eigenlijk bemoeit Dolarhyde zelf zich niet eens zoveel met het dorpsleven, maar zijn zoon Percy (Paul Dano) waant zich met zo'n machtige vader boven de wet en schept er genoegen in de armlastige dorpbewoners te commanderen en in dronken buien ze de stuipen op het lijf te jagen.

Totdat een ruige vreemdeling (Daniel Craig) het stadje aandoet die claimt niet meer te weten wie hij is. En dat is niet het enige vreemde: ook heeft hij een bizar ogende armband om zijn pols en is er een mysterieuze dame (Olivia Wilde) die meer van hem lijkt te weten. Al gauw krijgt de vreemdeling het met Percy aan de stok, nadat deze de plaatselijke caféhouder (Sam Rockwell) weer eens voor schut probeerde te zetten, en moet de sheriff wel ingrijpen en beide mannen arresteren. Patriarch Woodrow Dolarhyde is woedend dat zijn zoon is opgepakt, en wanneer hij in de vreemdeling ook nog eens de bandiet Jake Lonergan herkent, die gezocht wordt wegens het beroven van een van zijn goudkoetsen, lijkt een final showdown tussen Lonergan en de machtige Dolarhyde onvermijdelijk.

Tot zover het westerngedeelte, want dan verschijnen daar ineens de aliens. Het is een mooie scène, de fluorescerend blauwe lucht waaruit de ruimteschepen te voorschijn komen. Maar vooral de korte stilte vooraf aan de buitenaardse aanval en het ongeloof dat van de gezichten van de dorpsbewoners af te lezen is, is knap in beeld gebracht. Dan breekt de chaos los: verschillende dorpsbewoners worden meegesleurd en Lonergans mysterieuze armband blijkt een buitenaards wapen te zijn, waarmee een ruimteschip naar beneden gehaald kan worden. Dan verdwijnen de buitenaardse wezens weer en worden de kemphanen Lonergan en Dolarhyde gedwongen de handen ineen te slaan om de gekidnapte dorpsbewoners terug te halen.

Net als met zijn succesvolle IRON MAN (2008) bewijst Jon Favreau een effectief regisseur te zijn. Favreau voert een vlotte regie, de cast acteert sterk, de cinematografie is overtuigend en het scenario steekt goed in elkaar. COWBOYS & ALIENS is goedgemaakt, onderhoudend popcornvermaak geworden, dat twee uur lang boeiend blijft. Toch voelt de film ook wat veilig en blijft het sciencefictiongedeelte toch wat onderbelicht- zeker in vergelijking met het bronmateriaal: daarin wordt een parallel getrokken tussen de Europese de kolonisatie van Amerika en een buitenaardse invasie. Want, vraagt de strip zich af, was de komst van de Europese kolonisten voor de oorspronkelijke indianenbewoners niet hetzelfde als een buitenaardse invasie voor ons nu zou zijn? Zodra deze allegorie wegvalt, blijkt het koppelen van buitenaardse wezens en cowboys toch minder gewaagd dan de titel doet vermoeden.