The Perfect Candidate

In de openingsscène van THE PERFECT CANDIDATE rijdt hoofdpersonage Maryam (Mila Al Zahrani) naar haar werk. Ze is een gesluierde jonge vrouw die niet bang is het heft in eigen hand te nemen. Als vrouwelijke arts in een regionaal ziekenhuis van Saudi-Arabië ondervindt Maryamnog regelmatig weerstand. Bijvoorbeeld door een gewonde man die liever door mannelijke verpleegkundigen wordt behandeld. En ook wordt er niet naar haar geluisterd als ze een lokale ambtenaar belt om te vragen of er nu eindelijk eens een weg kan worden aangelegd naar het hospitaal. De zieken moeten nu al hobbelend over een onverharde weg vervoerd worden om het ziekenhuis te bereiken. Per ongeluk schrijft Maryam zich in als kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen waarbij haar grootste campagnebelofte is dat ze een weg naar het ziekenhuis wil laten aanleggen.

Regisseur Haifaa Al-Mansour maakte in 2012 de prachtige film WADJDA over een meisje dat graag een fiets wil hebben en besluit om mee te doen met een koranwedstrijd. De hoofdprijs zou haar genoeg geld moeten geven om een fiets aan te schaffen. Overigens werd fietsen vanaf 2013 toegestaan voor Saudische vrouwen zolang ze zijn vergezeld door een mannelijk familielid en ‘volledig eerbaar’ gekleed zijn. De film balanceert perfect tussen het onder de aandacht brengen van een onzinnig verbod dat vrouwen in hun vrijheid aantast, en is nergens belerend of zwaar. Helaas is THE PERFECT CANDIDATE, Al-Mansours eerstvolgende film die werd opgenomen in Saudi-Arabië, een te lichte en frivole film geworden.

Allereerst zijn er in de film teveel zijlijnen die onnodig van het verhaal afleiden. Zo doet Maryam een mislukte poging om naar Dubai af te reizen, waar ze zich wat al te makkelijk overheen zet. Haar vader is gedurende de film op tournee als oed-speler, maar steunt zijn dochter op afstand. En als Maryam zich per ongeluk heeft aangemeld als kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen, ontpopt ze zich al binnen een dag tot een volleerde verkiezingskandidaat die nimmer twijfelt en vaardig aandacht weet te krijgen via sociale media.

Ook andere stappen worden wel heel makkelijk door Maryam gezet. In de eerste scènes draagt ze nog een nikab. Een paar weken later is ze een vrouw die haar gezicht niet meer bedekt, die niet bang is om mannen terecht te wijzen, en zelfs zonder moeite in een fleurig jurkje zonder hoofddoek zingt bij een huwelijk.

Regisseur Al-Mansour gaf in de Volkskrant aan dat ze geen verhalen wil vertellen die zwaarmoedig of uitzichtloos zijn. En dat ze het leven van Saoedische vrouwen niet als een sprookje wil verbeelden. Toch slaat het evenwicht in deze film wel wat door in het oppoetsen van het Saudisch-Arabische imago als het aankomt op vrouwvriendelijkheid.

In de film wordt een beeld geschetst van een land waarin heel veel mogelijk is voor vrouwen - arts worden, zingen op een feest, meedoen aan verkiezingen – als ze maar echt graag willen en zich durven uit te spreken tegen die paar ouderwetse mannen die ze tegenkomen. Hoe graag ik ook wil geloven dat het zo werkt, is dit weinig overtuigend, wetende dat met het opheffen van het verbod op vrouwelijke autobestuurders in 2018, de activisten van Women2Drive werden opgepakt en zij veelal nog altijd vastzitten in de gevangenis of huisarrest.

THE PERFECT CANDIDATE is een film die op het eerste gezicht netjes past in het straatje van female empowering maar wie beter kijkt ziet dat de film vooral een ongeloofwaardig luchtige promotie is voor Saudi-Arabië. Eentje met een verhaal dat niet erg strookt met het laatste rapport van Amnesty International over vrouwenrechten in het land. Jammer dat juist WADJDA-regisseur Al-Mansour zich hiervoor heeft geleend.