Sparrows

Geboren in een gezin van acteurs, startte de Canadese Mary Pickford haar carrière in het theater al op zesjarige leeftijd. Tien jaar later, in 1909, maakte ze haar filmdebuut onder regie van filmpionier D.W. Griffith. Al snel werd ze razend populair en ze verscheen tot haar laatste filmoptreden in 1934 in maar liefst 236 films. Met haar lange, goudblonde haar en jeugdige voorkomen werd Mary Pickford over de hele wereld bekend als America's Sweetheart. Ze was de eerste, echte filmster van de Verenigde Staten, en bleef dat tot de introductie van de geluidsfilm. Behalve een gevierd filmster was Pickford ook een zakenvrouw. Met Charlie Chaplin, D.W. Griffith en echtgenoot/acteur Douglas Fairbanks sr. richtte ze de filmmaatschappij United Artists op. In het Filmmuseum waren begin 2006 enkele zeer zeldzame kopieën van Pickfords films te zien, waaronder een van de hoogtepunten uit haar carrière: SPARROWS uit 1926.

In de begintitels van SPARROWS lezen we dat tijdens de schepping van de wereld het aandeel van de duivel beperkt is gebleven tot een specifiek stukje moerasland in het zuiden van de Verenigde Staten: "a masterpiece of horror and the Lord appreciating a good job, let it stand." De toon van de film wordt vervolgens gezet door de openingsbeelden van dat drassige land, dat er zo angstaanjagend uitziet dat je je direct in een sprookje van de gebroeders Grimm waant. De duivelse boer Grimes heeft daar een zogenoemde baby-boerderij gebouwd, waarin hij ontvoerde kinderen huisvest en doorverkoopt. De oudste van hen is Molly, gespeeld door de op dat moment 34-jarige Mary Pickford.

Met haar twee lange, blonde vlechten en guitige gezicht lijkt ze een stuk jonger. Pickford is hier precies wat haar internationale publiek op dat moment van haar verlangde: de belichaming van het eeuwige kind-vrouwtje, dat het naïeve, liefdevolle moeiteloos weet te combineren met meer volwassen eigenschappen als moed en doorzettingsvermogen. Ze heeft in haar korte carrière dan ook heel vaak een stoer, zelfredzaam weeskind gespeeld, of juist een jonge vrouw die opkwam voor het lot van weeskinderen. In Sparrows heeft haar personage Molly deze combinatie van eigenschappen hard nodig om haar leven en dat van de groep kinderen uit handen van Grimes en de babyhandelaren te houden.

Omgeven door zoemende muggen werken Molly en de kinderen als slaven in de moestuin. Iedere keer als er iemand aan de poort staat en de kinderen de bel horen klingelen, vluchten ze snel de schuur in, bang als ze zijn om verkocht te worden. Ontsnappen uit hun hachelijke situatie lijkt geen optie, omdat het stuk land is omringd met drijfzand en krokodillen. Als Grimes op het punt staat om een van de kinderen in het moeras te verdrinken uit angst voor de naderende politie, doet Molly toch een poging om uit de grijpgrage handen van Grimes te blijven. Een spannende en prachtig gefilmde achtervolging door het moeras volgt. Dat de openklappende bek van veel krokodillen duidelijk aan een draadje hangt, doet daarbij dan niets af aan de impact van de scène.

In het Filmmuseum werd SPARROWS voor de gelegenheid live op piano begeleid door Charles Janko. Het gehele Mary Pickford-programma reisde na vertoning in Amsterdam nog reizen naar onder andere Londen, Parijs en New York. Al deze zwijgende films zijn zeer zeldzaam en zouden eigenlijk alleen daarom al eens moeten worden gezien. Op SPARROWS zelf is bijna niets aan te merken: de sets zijn gedetailleerd en erg verzorgd, het camerawerk is enerverend, en dan is er natuurlijk het fantastische, ingehouden acteren van Pickford, die zelf niets moest hebben van de overdreven mimiek die zo veel zwijgende films kenmerkt.