l'Enfant

Met hun tweede Gouden Palm winnaar schetsen de Belgische broers Jean-Pierre en Luc Dardenne wederom een documentaristisch beeld van de onderkant van de samenleving. Zonder te moraliseren, laat het schrijvers- en regisseursduo enkele dagen zien uit het soms schrijnende leven van de twintigjarige kruimeldief Bruno en zijn achttienjarige vriendin Sonia. De relatie komt op scherp te staan als Sonia is bevallen van hun eerste kind, dat Bruno verkoopt voor wat centen.

Bruno, gespeeld door de fantastische acteur Jérémie Renier die we nog kennen uit 'La Promesse', vindt werken voor sukkels, en leeft van de verkoop van gestolen spullen. Daarbij laat hij zich helpen door twee jonge scholieren. In zijn leven draait alles om geld. Hij leeft van dag tot dag zonder zich ooit druk te maken om, of zich te bezinnen op zijn daden, zijn relatie met zijn vriendin Sonia of hun toekomst.

Bezittingen of vast onderdak heeft Bruno niet, en hij overnacht in het appartement van Sonia. In de eerste scène van 'L'Enfant' komt Sonia uit het ziekenhuis, waar ze is bevallen van hun eerste kind, Jimmy. Als zij thuis komt, blijkt Bruno haar huisje zonder overleg te hebben onderverhuurd. Ze brengen met hun kind de nacht in een opvanghuis door.

Met deze ene scène maken de broers Dardenne heel scherp duidelijk hoe onnadenkend en onvolwassen Bruno met zijn relatie en geld omgaat, en vooral hoe dat gedrag geaccepteerd wordt door Sonia. Ze laat weinig merken van ongenoegen of irritatie, terwijl ze daar reden genoeg voor heeft. Erg voorbereid op het vaderschap of meevoelend met de moeder is Bruno bijvoorbeeld niet. Als Sonia vraagt of hij een tweede naam wil verzinnen, weet hij het niet en haalt zijn schouders achteloos op.

Zijn onverantwoordelijke gedrag komt de volgende dag nog pijnlijker aan het licht als Bruno aanbiedt om een stukje te gaan lopen met Jimmy. Zonder zichtbare twijfels verkoopt hij het kind na wat telefoontjes te hebben gepleegd. Het enige dat hij over de telefoon vraagt aan de tussenpersoon, is of Jimmy wel geadopteerd wordt door mensen "die oké zijn". Hij herformuleert zijn vraag vervolgens en zegt: "Ik bedoel: hebben ze geld?".

Zich van geen kwaad bewust laat hij Sonia weten dat hij de kleine heeft verkocht. Als zij geschokt reageert, zegt Bruno doodleuk dat het geld voor hen allebei oplevert, en dat ze toch weer een nieuw kind kunnen maken. Sonia raakt in shock, waarna hij haar naar het ziekenhuis brengt. Uit angst voor de politie en om Sonia niet te verliezen, besluit Bruno er alles aan te doen om hun kind terug te krijgen.

In de voor hen kenmerkende stijl van een losse cameravoering, veel close-ups, buitenopnames, natuurlijk licht en geen make-up schotelen Jean-Pierre en Luc Dardenne ons een fel-realistisch portret van het alledaagse leven van twee jongeren voor. Kinderen zijn het eigenlijk nog, en de titel verwijst dan ook niet zozeer alleen naar Jimmy, maar naar alledrie.

Bruno's egocentrisme en fixatie op overleven brengt hem nabij een persoonlijke afgrond, waarin hij alles dreigt te verliezen. Hij realiseert zich dat hij moet vechten voor zijn relatie zoals hij dat alleen gewend is te doen voor zichzelf. Sonia moet daarentegen juist nadrukkelijk kiezen voor zichzelf om te overleven. Haar ogen zijn pas geopend als ze haar toekomst vergooid ziet worden door het egoïsme van Bruno.

Zoals in hun eerdere fictiefilms brengen de Dardennes met 'L'Enfant' een rauwe slice of life die van begin tot eind verwondering oproept. In tegenstelling tot de in stilistisch en thematisch opzicht overeenkomende 'Le Fils' en 'Rosetta', waar ze hun eerste Gouden Palm in Cannes mee wonnen, is hier minder gebruik gemaakt van point-of-view shots. De camera registreert de schijnbaar geïmproviseerde, maar in werkelijkheid minutieus voorbereide scènes kalm en ongekleurd als in een documentaire.

Naast de rustige cameravoering is ook de wijze van vertellen minder schokkerig dan in hun eerdere werk. Door te kiezen voor de verkoop van het kind, en Bruno's pogingen om via het kind Sonia weer terug te krijgen, hebben de Dardennes een bijna thriller-achtige vertelstructuur toegepast. Dit maakt de film makkelijker verteerbaar dan met name 'Le Fils'. Wederom hebben Jean-Pierre en Luc Dardenne een schrijnende en bewondering opwekkende film gemaakt, waardoor ze nog altijd tot de top van de Europese cinema blijven behoren.