Foxcatcher

Probeer het maar eens uit je hoofd te krijgen. Steve Carell als de creepy multimiljardair John E. Du Pont, die in Bennett Millers waargebeurde FOXCATCHER Olympisch worstelkampioen Mark Schultz (Channing Tatum) als ‘coach’ onder zijn hoede neemt en hem zodoende in een spiraal van afhankelijkheid en macht naar beneden sleurt.

Millers fascinerende maar ijzige FOXCATCHER gaat over Du Pont. Over zijn macht, zijn eenzaamheid en zijn bizarre obsessies. Du Pont was een steenrijke excentriekeling die in de jaren tachtig als filantroop amateursporters ondersteunde, maar een speciale interesse in worstelen had. In 1987 weet hij Schultz te overtuigen zich op zijn geïsoleerde landgoed in Pennsylvania te vestigen en zich daar onder Du Ponts leiding klaar te maken voor de aankomende Spelen van Seoel in 1988.

Maar wat in eerste instantie een droom lijkt, Du Pont laat op zijn terrein een state of the art trainingscomplex verrijzen en Mark is als amateursporter niet gewend om tot onuitputtelijke middelen toegang te hebben, neemt al snel absurde vormen aan: Du Pont die rondschuifelt in een geel-paars trainingspak. Du Pont die met een geladen pistool de trainingshal binnenloopt. Du Pont die Mark vraagt om hem vanaf nu met Eagle aan te spreken. Grillen van een excentrieke multimiljardair? Of schuilt er iets duisters achter die halfafwezige blik?

Wat het ook is; er ontwikkelt zich een ongezonde en destructieve afhankelijkheidsrelatie. Zijn fortuin geeft Du Pont de macht om te doen wat hij wil, en mensen zoals Mark te gebruiken als een soort jachttrofeeën. De Amerikaanse droom in een notendop: wie iets wilt, vernietigt de ander. The haves and the have nots, samen in een verstikkende wurggreep

Dat is een thema dat regisseur Bennett Miller vaker heeft onderzocht. Zijn twee eerdere fictiefilms werden ook al gekenmerkt door zulk soort psychologische machtspellen: in CAPOTE (2005) zien we hoe schrijver Truman Capote zijn onderwerp, de tot dood veroordeelde Perry Smith, manipuleert voor diens non-fictieroman In Cold Blood, in MONEYBALL (2011) is het de strijd tussen Brad Pitt en Philip Seymour Hoffman over de toepassing van statistiek bij honkbal.

In FOXCATCHER ontwikkelt het sportdrama zich uiteindelijk tot een familietragedie wanneer Marks charismatische broer Dave (Mark Ruffalo), ook een Olympisch worstelkampioen, zich bij het team op Foxcatcher Farm voegt. Zijn komst is de katalysator waardoor die vergiftigde relatie tot een duistere en tragische ontknoping ontwikkelt.

Net zo duister zijn Tatum, Carell en Ruffalo, die alle drie in hun rol verdwijnen. Tatum een fysiek beest, mompelend en verward; Ruffalo een natuurlijke familieman, zorgzaam en alert. En dan is er Steve Carrell, half verscholen achter een plastic neus, gereserveerd pratend met half dichtgeknepen ogen. Zijn Du Pont is een duister en onvoorspelbaar figuur. Iemand waarop niemand grip lijkt te krijgen. Zelfs Du Pont zelf niet: licht voorover gebogen en met een aarzelende trend beweegt hij zich rond, zichzelf wijsmaken: ‘Coach is a father. Coach is a mentor. Coach has great power on an athlete’s life.’ Hij gelooft het nog ook.